Profesor Aleksander Walczak otrzymał tytuł doktora honoris causa AMW

W dniu 29 kwietnia 2015 roku, o godz. 12.00, w audytorium im. prof. dr. Józefa Urbańskiego Akademii Marynarki Wojennej (budynek Biblioteki Głównej AMW), odbędzie się uroczystość nadania tytułu honorowego doktora honoris causa profesorowi doktorowi kapitanowi żeglugi wielkiej Aleksandrowi Walczakowi.

Pan Profesor jest członkiem wielu instytutów i komitetów naukowych. Włącza się również w działalność społeczną. Za swą aktywność dydaktyczną, badawczą i organizatorską został wyróżniony szeregiem nagród resortowych i uczelnianych oraz odznaczeń państwowych. W historii uczelni będzie to dziewiąta osoba, która dostąpiła tak zaszczytnej godności.

Prof. dr kpt. ż. w. Aleksander Walczak urodził się 8 stycznia 1930 roku w Grajewie, w województwie białostockim, jako syn Aleksandra i Heleny z domu Mołs. Szkołę powszechną ukończył w roku 1942, następnie kontynuował naukę w 1 i 2 klasie gimnazjum na tajnych kompletach. Po zdaniu egzaminów wstępnych w roku 1947 został przyjęty do Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej w Gdyni. Absolwenci, którzy uzyskali pierwsze trzy lokaty, mieli prawo wyboru jednostki morskiej. Ppor. Aleksander Walczak jako prymus wybrał ORP „Błyskawicę”.
W roku 1955, w wieku 25 lat został dziekanem (komendantem) Wydziału Nawigacji i Łączności Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej w Gdyni. W końcu roku 1957, korzystając z „odwilży październikowej”, przeszedł do rezerwy w stopniu komandora podporucznika.

W 1965 roku Departament Kadr i Szkolnictwa Zawodowego Ministerstwa Żeglugi przeniósł go do nowo tworzonej Państwowej Szkoły Rybołówstwa Morskiego w Szczecinie na stanowisko kierownika Wydziału Nawigacyjno-Połowowego. Rok później reaktywowano Państwową Szkołę Morską w Szczecinie, tworząc drugi po Gdyni ośrodek szkoleniowy oficerskich kadr morskich. Z inicjatywy Szanownego Jubilata nastąpiło połączenie w Szczecinie obu istniejących szkół w jedną pomaturalną szkołę morską. Fuzja ich nastąpiła w roku 1967, kiedy Jubilat został kierownikiem Wydziału Nawigacyjno-Połowowego. W dniu 31 lipca 1967 roku Ministerstwo Oświaty i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Żeglugi powołały specjalną Komisję do Spraw Wyższych Szkół Morskich. Kapitan żeglugi wielkiej mgr Aleksander Walczak reprezentujący Państwową Szkołę Morską w Szczecinie wszedł w skład Zespołu Nawigacyjnego. Z chwilą utworzenia Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie objął stanowisko dziekana Wydziału Nawigacyjnego. W latach 1971-1978 pełnił funkcję prorektora ds. studenckich, a następnie prorektora ds. nauki i współpracy z gospodarką morską.

W roku 1978 z nominacji, a potem z wyboru przez 2 kolejne kadencje piastował godność rektora Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie. Okres ten obfitował w trudne sytuacje dla kierowania uczelnią, wymagające szczególnej uwagi i troski o rozwój uczelni, przede wszystkim o bezpieczeństwo kadry naukowo-dydaktycznej i studentów w okresie stanu wojennego. 

Rektor Aleksander Walczak potrafił w tym ciężkim okresie utrzymać stan kadry i studentów bez strat, nie ulegając naciskom politycznym. W okresie pierwszych kadencji wykształcono w kraju i za granicą ponad 30 doktorów nauk technicznych. 

W zakresie inwestycji oddano drugi blok Studenckiego Domu Marynarza z 550 miejscami, wybudowano stołówkę z możliwością wyżywienia 1400 osób dziennie oraz opracowano dokumentację budowy basenu pływackiego i biblioteki głównej.

Po zakończeniu kadencji rektorskich w latach 1985-1989 został powołany na Przedstawiciela Polski w Międzynarodowej Organizacji Morskiej, pełniąc dodatkowo stanowisko Szefa Polskiej Misji Morskiej w randze radcy ds. morskich Ambasady Polskiej w Londynie. Po powrocie do kraju w roku 1989, po niespełna rocznym kierowaniu Instytutem Nawigacji Morskiej, został ponownie wybrany na rektora Uczelni w następnych dwóch kadencjach. 

W tym okresie rozpoczęto budowę statku szkolno-badawczego „Nawigator XXI”, pozyskano budynek dla Studium Wojskowego po byłych koszarach wojsk radzieckich przy ulicy Żołnierskiej, zakupiono kolejnych 8 symulatorów najnowocześniejszej generacji oraz zakończono budowę i oddano do użytku basen pływacki oraz budynek Biblioteki Głównej jak również Instytutu Eksploatacji Portów i Floty.

Ważnym obszarem działalności prof. Walczaka była praca w krajowych instytucjach i komitetach naukowych takich jak: Rada Główna Szkolnictwa Wyższego, Polskie Towarzystwo Nautologiczne, Centralna Komisja ds. tytułów i stopni naukowych, Rada Naukowa ZG Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, a także członkostwo w Akademii Inżynierskiej w Polsce oraz w Sekcji Nawigacji Komitetu Geodezji i Kartografii PAN.

Istotne są także formy działalności pozanaukowej i społecznej, do których
z ważniejszych należy zaliczyć pełnienie stanowiska:

• Prezesa Zarządu Wojewódzkiego Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie,
• Przewodniczącego Szczecińskiego Klubu Kapitanów Żeglugi Wielkiej,
• Przewodniczącego Krajowej Sekcji STW – IMO przy Polskim Rejestrze Statków,
• Przewodniczącego Kolegium Rektorów Uczelni Szczecina,
• Przewodniczącego Ogólnopolskiej Olimpiady Nautologicznej,
• Prezesa Towarzystwa Krzewienia Wiedzy o Morzu.

Główny kierunek zainteresowań naukowych profesora dotyczy bezpieczeństwa żeglugi jako podstawowego problemu badawczego nawigacji morskiej, w aspekcie oddziaływania czynnika ludzkiego, technicznego i eksploatacyjnego oraz oceny dokładności metod nawigacyjnych.

Teoretyczne ustalenia i wnioski stanowiły podstawę wypracowania praktycznych metod nawigacyjnych. Wyniki tych dociekań naukowych zaprezentował w 33 publikacjach monograficznych, w studiach i rozprawach oraz w 162 artykułach.

W dorobku naukowym profesora należy wyróżnić prace z zakresu określania dokładności pozycji statku, bezpieczeństwa żeglugi, ochrony transportu morskiego, szkolenia marynarzy oraz opracowań dotyczących aspektu metodologii badań naukowych w nawigacji morskiej. 

Profesor Aleksander Walczak wykształcił tysiące oficerów floty wojennej, handlowej i rybackiej. Był współautorem planów i programów studiów na kierunku nawigacja oraz kursów specjalistycznych i kwalifikacyjnych oficerów floty transportowej i rybackiej. Oprócz przedmiotów nautycznych prowadził i prowadzi zajęcia z metodologii badań naukowych, seminaria dyplomowe i wykłady monograficzne, gdyż ciągle pomimo okrągłego jubileuszu Pan Profesor jest czynnym wykładowcą. Wiele miejsca w działalności Jubilata zajmowały sprawy popularyzacji wiedzy o morzu oraz gospodarce morskiej. Za swoją działalność naukową, organizacyjną i dydaktyczną był 16-krotnie wyróżniany nagrodami resortowymi.

Przyznanie doktoratu honorowego Akademii Marynarki Wojennej jest wyrazem uznania autorytetu Profesora Aleksandra Walczaka i wkładu wniesionego w rozwój nauki światowej.

„W uznaniu wybitnych zasług w rozwijaniu nauki i umacnianiu obronności kraju”, tymi słowami środowisko akademickie naszej uczelni wyraża najgłębszy szacunek ludziom nauki, którzy swoimi dokonaniami budują jej autorytet oraz wzmacniają potencjał obronny Marynarki Wojennej RP, nadając im godność doktora honoris causa. Zaszczytu tego dostąpili:
prof. dr hab. inż. Lech Kobyliński (1990), prof. dr hab. inż. Bolesław Mazurkiewicz (1997), prof. dr hab. inż. Władysław Wojnowski (2000), prof. dr Józef Urbański (2000), kontradmirał w st. spocz. Hieronim Henryk Pietraszkiewicz (2001), prof. zw. dr inż. Jerzy Wojciech Doerffer (2002) i prof. dr hab. Longin Hieronim Pastusiak (2003), prof. dr kpt. ż.w. Daniel Duda (2015).

rel (Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte)