Gdański oddział Instytutu Łączności - PIB rozpoczął realizację dwóch dużych projektów dofinansowanych przez Unię Europejską. Ich celem jest opracowanie i wdrożenie rozwiązań poprawiających bezpieczeństwo żeglugi na Morzu Bałtyckim.
Celem projektu ORMOBASS (Operational R-Mode Baltic Sea System for Robust Maritime Traffic and New Maritime Applications) jest uruchomienie na akwenie Morza Bałtyckiego operacyjnego systemu R-Mode. To system lokalizacji obiektów na morzu dla potrzeb realizacji usługi pozycjonowania, nawigacji i wyznaczania czasu (PNT - positioning, navigation, timing), który byłby w pełni niezależny od satelitarnych systemów nawigacyjnych. Dodatkowo opracowane zostaną urządzenia pokładowe dla statków pracujące w tym systemie.
W ramach projektu MaDaMe (Maritime Data Methods for Safe Shipping) opracowane będą cyfrowe usługi wspierające żeglugę statków w określonych torach morskich Morza Bałtyckiego (sea fairway services for ships): Cyfrowe Ostrzeżenia Nawigacyjne (Digital Navigational Warnings), Cyfrowe Pomoce Nawigacyjne (Digital Aids to Navigation) oraz Cyfrowa Usługa VTS (Digital VTS Service).
Obydwa przedsięwzięcia mają przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa statków żeglujących po Bałtyku, który należy do akwenów o bardzo dużym zagęszczeniu ruchu morskiego.
Projekty ORMOBASS i MaDaMe są realizowane w międzynarodowych konsorcjach skupiających instytucje i firmy z 7 państw regionu Morza Bałtyckiego. Ze strony Polski, w pracach bierze udział zespół specjalistów z Zakładu Systemów i Sieci Bezprzewodowych Instytutu Łączności w Gdańsku. Projekty są współfinansowane przez Unię Europejską w ramach programu Interreg Baltic Sea Region i mają zakończyć się w 2026 roku.
rel (IŁ - PIB)
ORMOBASS
Głównym celem projektu jest implementacja na akwenie Morza Bałtyckiego operacyjnego systemu R-Mode, czyli systemu lokalizacji obiektów na morzu dla potrzeb realizacji usługi pozycjonowania, nawigacji i wyznaczania czasu (PNT - Positioning, navigation, timing), który byłby w pełni niezależny od satelitarnych systemów nawigacyjnych. Dodatkowym celem jest opracowanie urządzeń pokładowych R-Mode, które będą w stanie odbierać zarówno sygnały R-Mode, jak i GNSS, i na ich podstawie realizować algorytmy wyznaczania pozycji. Projekt realizowany w latach 2023-2026.
Tytuł projektu: Operational R-Mode Baltic Sea System for Robust Maritime Traffic and New Maritime Applications
Akronim projektu: ORMOBASS
Informacja o współfinansowaniu: Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Interreg Baltic Sea Region na podstawie Umowy nr #C045 ORMOBASS of Interreg Baltic Sea Region
Cel szczegółowy Programu: Priorytet 2: Water-smart Societies, Cel 2: Blue economy
Opis projektu: Morze Bałtyckie należy do najbardziej “zatłoczonych” akwenów wodnych na świecie i odgrywa ono istotną rolę w globalnych procesach transportu ludzi i towarów. Ze względu na relatywnie niewielką skalę wymiany wody, morze to jest jednak szczególnie narażone np. na zanieczyszczenia będące skutkiem wypadków i incydentów z udziałem statków. Aby minimalizować ryzyko wystąpienia takich incydentów, jednostki pływające muszą dysponować niezawodnymi elektronicznymi systemami nawigacyjnymi, zapewniającymi wydajne i odporne na zakłócenia usługi pozycjonowania, nawigacji i czasu (tj. usługi PNT). Z uwagi na ich rolę, systemy PNT wchodzą w skład pokładowej infrastruktury krytycznej, niezbędnej dla zapewnienia bezpieczeństwa nawigacji morskiej, zwłaszcza w obszarach o wysokim zagęszczeniu ruchu statków.
Głównym celem projektu jest implementacja na akwenie Morza Bałtyckiego operacyjnego systemu R-Mode, tj. systemu lokalizacji obiektów na morzu dla potrzeb realizacji usługi pozycjonowania, nawigacji i wyznaczania czasu (PNT - positioning, navigation, timing), który byłby w pełni niezależny od satelitarnych systemów nawigacyjnych. Potrzeba wdrożenia takiego systemu – w szczególności w kontekście państw regionu Bałtyku – wynika z gruntownej analizy specyfiki i charakterystyki tego akwenu.
Dodatkowym celem projektu jest opracowanie urządzeń pokładowych R-Mode, które będą w stanie odbierać zarówno sygnały R-Mode, jak i GNSS, i na ich podstawie realizować algorytmy wyznaczania pozycji. Urządzenia te będą miały ponadto funkcjonalność wykrywania okresowego pogorszenia jakości sygnałów GNSS (i co za tym idzie – ich obniżonej wiarygodności jako źródła danych PNT), a także generowania stosownych ostrzeżeń dla użytkowników. W prace pilotażowe dot. implementacji urządzeń pokładowych R-Mode zaangażowane będą administracje Estonii, Finlandii, Niemiec, Danii, Polski i Szwecji.
Ze strony Instytutu Łączności projekt realizować będzie zespół składający się z pracowników Zakładu Systemów i Sieci Bezprzewodowych (Z-8) w Gdańsku, którego zadaniem będzie, między innymi, opracowanie algorytmów cyfrowego przetwarzania sygnałów (DSP) na potrzeby nowego systemu nawigacji, analiza precyzji i dokładności rozważanych algorytmów pozycjonowania, opracowanie systemu dystrybucji sygnałów czasu, oraz rozwój infrastruktury docelowego systemu – w tym jego długookresowe monitorowanie. Zespół projektowy IŁ-PIB zostanie również zaangażowany w szereg badań symulacyjnych oraz pomiarów realizowanych na obszarze Morza Bałtyckiego (m.in. dla określenia zasięgu systemu VDES R-Mode na Bałtyku).
Przewidywane efekty projektu ORMOBASS:
- poprawa bezpieczeństwa żeglugi w przypadku występowania celowych (jamming, spoofing) lub niezamierzonych zakłóceń sygnałów GNSS;
- rozpowszechnianie wyników w środowisku morskim (maritime community) w formie warsztatów, forów, konferencji lub innych mediów;
- rozbudowa systemu R-Mode, demonstracja jego funkcjonalności na rozległym obszarze Morza Bałtyckiego (w tym wyniki badań długookresowych);
- demonstracja wykorzystania systemu transferu czasu na potrzeby R-mode;
- opracowanie koncepcji i implementacja urządzenia pokładowego R-Mode;
- wsad do odpowiednich zaleceń dotyczących nowych i zaktualizowanych standardów systemów MF oraz stacji bazowych AIS, pozwalający na wdrożenie w nich funkcjonalności systemu R-Mode;
- korzystanie z systemu R-Mode na poziomie europejskim i światowym;
- umocnienie pozycji regionu Morza Bałtyckiego jako obszaru do testowania innowacyjnych rozwiązań dla całego świata.
Całkowity budżet projektu: 3 604 583,30 €, w tym dofinansowanie z UE 2 643 746,63 €
Całkowity budżet projektu IŁ - PIB: 494 343,30 €, w tym dofinansowanie z UE 395 474,64 €
Konsorcjum: w realizację projektu zaangażowane jest Konsorcjum złożone z 13 partnerów reprezentujących sześć państw regionu Morza Bałtyckiego: Niemcy, Szwecję, Finlandię, Polskę, Norwegię i Estonię. Wśród członków konsorcjum znajdują się zarówno instytucje naukowo-badawcze, jednostki administracji państwowej, a także firmy o statusie małych i średnich przedsiębiorstw oraz dużych przedsiębiorstw. Dodatkowo pięć instytucji będzie funkcjonowało w projekcie bezkosztowo - na zasadzie organizacji stowarzyszonej (Associated Organization).
Lider: Deutsches Zentrum für Luft und Raumfahrt (DLR) e.V. (German Aerospace Center)
Czas trwania: 36 miesięcy (od 1 listopada 2023roku.)
MaDaMe
Potrzeba zaangażowania nowoczesnych technik w celu usprawnienia bezpiecznej i ekologicznej żeglugi na Bałtyku staje się coraz bardziej kluczowa. Projekt MaDaMe odpowiada na tę właśnie potrzebę, w szczególności w kontekście opracowania cyfrowych usług wspierających działania statków w określonych torach morskich (sea fairway services for ships).
Tytuł projektu: Maritime Data Methods for Safe Shipping
Akronim projektu: MaDaMe
Informacja o współfinansowaniu: Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Interreg Baltic Sea Region na podstawie Umowy nr #C044 MaDaMe of Interreg Baltic Sea Region
Cel szczegółowy Programu: Priorytet 2: Water-smart Societies, Cel 2: Blue economy
Opis projektu: Projekt “Maritime Data Methods for Safe Shipping”, o akronimie MaDaMe, został uruchomiony w ramach w ramach Programu Współpracy Transgranicznej UE: Interreg Baltic Sea Region (Priority 2: Water-smart Societies, Objective 2: Blue economy).
U genezy projektu leży obserwacja charakteru i zjawisk zachodzących w ostatnich latach na wodach Bałtyku. W roku 2005, Międzynarodowa Organizacja Morska, IMO, zdając sobie sprawę ze znaczenia obszaru Morza Bałtyckiego w kontekście ekologicznym, społecznym, ekonomicznym, kulturowym, naukowym i edukacyjnym, a także z ryzyka, jaki dla tego obszaru niesie zwiększające się cały czas nasilenie skali transportu międzynarodowego, oficjalnie określiła Morze Bałtyckie jako Szczególnie Narażony Obszar Morski (Particularly Sensitive Sea Area). Dodatkowo w roku 2013, IMO stwierdziła, iż zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa nawigacji jest kluczowe dla minimalizacji ryzyka incydentów morskich, których skutkiem mogłaby być: utrata życia, poważne obrażenia, zanieczyszczenie akwenu morskiego czy też straty w mieniu. Statystyki HELCOM potwierdzają bardzo wysoką gęstość ruchu morskiego na Bałtyku, w tym znaczący poziom transportu towarów niebezpiecznych. Potwierdza to pilną potrzebę wdrażania rozwiązań wspierających bezpieczną i ekologiczną nawigację morską na tym akwenie. Mówiąc bardziej szczegółowo, chodzi tu np. o cyfryzację usług wspierających nawigację po torach wodnych z uwzględnieniem charakterystyk (statycznych i dynamicznych) tychże torów. Obecnie kapitanowie statków, podczas żeglugi w szczególnie wymagających obszarach na morzu, bazują przede wszystkim na własnym doświadczeniu, usługach komunikacyjnych, a także umiejętnościach pilotów. Niestety podejście takie w wielu przypadkach nie jest wystarczające: jest ono bowiem mocno narażone na błędy ludzkie i w efekcie może zwiększać ryzyko kolizji. Mówiąc krótko, potrzeba „zaangażowania” nowoczesnych technik w celu usprawnienia bezpiecznej i ekologicznej żeglugi na Bałtyku staje się coraz bardziej kluczowa. Projekt MaDaMe odpowiada na tę właśnie potrzebę, w szczególności w kontekście opracowania cyfrowych usług wspierających działania statków w określonych torach morskich (sea fairway services for ships). Najistotniejsze z punktu widzenia celów niniejszego projektu usługi to: Cyfrowe Ostrzeżenia Nawigacyjne (Digital Navigational Warnings), Cyfrowe Pomoce Nawigacyjne (Digital Aids to Navigation) oraz Cyfrowa Usługa VTS (Digital VTS Service).
Ze strony Instytutu Łączności - PIB (IŁ-PIB) projekt realizować będzie zespół składający się z pracowników Zakładu Systemów i Sieci Bezprzewodowych (Z-8) w Gdańsku, którego zadaniem będzie, między innymi, udział w pracach koncepcyjnych związanych z opracowywanym systemem łączności i algorytmami na potrzeby MMS, a także w pomiarowych badaniach weryfikacyjnych systemu w warunkach morskich. IŁ PIB będzie również aktywnie uczestniczył w pracach standaryzacyjnych – przede wszystkim na forum organizacji IALA (Międzynarodowe Stowarzyszenie Służb Oznakowania Nawigacyjnego), z którą współpracuje od lat.
Przewidywane efekty projektu MaDaMe:
- poprawa bezpieczeństwa żeglugi, poprzez dostarczenie dedykowanych narzędzi i usług cyfrowych,
wprowadzenie mechanizmów stymulujących ekologiczny transport morski, - rozpowszechnianie wyników w środowisku morskim (maritime community) w formie warsztatów, forów, konferencji lub innych mediów,
- opracowanie koncepcji hybrydowego systemu łączności na morzu, wraz z algorytmem inteligentnego roamingu pomiędzy różnymi, dostępnymi typami łączy radiowych,
- opracowanie mechanizmów i formatów dystrybucji informacji nawigacyjnych związanych z bezpieczeństwem na potrzeby statków,
- wsad do odpowiednich działań standaryzacyjnych,
- umocnienie pozycji regionu Morza Bałtyckiego jako obszaru do testowania innowacyjnych rozwiązań dla całego świata.
Całkowity budżet projektu: 3 411 519,12 € w tym dofinansowanie z UE 2 729 215,29 €
Całkowity budżet projektu IŁ - PIB: 385 000,01 € w tym dofinansowanie z UE 308 000 €
Konsorcjum: w realizację projektu zaangażowane jest Konsorcjum złożone z 11 partnerów reprezentujących cztery państwa regionu Morza Bałtyckiego: Finlandię, Polskę, Danię i Szwecję. Wśród członków konsorcjum znajdują się zarówno instytucje naukowo-badawcze, jednostki administracji państwowej i regionalnej, a także firmy o statusie małych i średnich oraz dużych przedsiębiorstw. Dodatkowo sześć instytucji z pięciu krajów będzie funkcjonowało w projekcie bezkosztowo - na zasadzie organizacji stowarzyszonej (Associated Organization).
Lider: Turku University of Applied Sciences (Finlandia).
Czas trwania: 36 miesięcy (od 1 listopada 2023 roku.)
USD
EUR
CHF
GBP