Komisja Europejska zaproponowała w poniedziałek środki mające na celu ograniczenie zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku pochodzącego z granulatu z tworzyw sztucznych. Obecnie co roku do środowiska uwalnia się od 52 do 184 tys. ton granulatu z powodu niewłaściwego obchodzenia się z nim w całym łańcuchu dostaw.
Mikrodrobiny plastiku są trwałe, bardzo mobilne i trudne do usunięcia z natury. Występują one na całym świecie, nawet w najbardziej oddalonych miejscach, i w organizmie ludzkim. Ryzyko związane z wysokim poziomem narażenia ludzi budzi poważne obawy. Granulat z tworzyw sztucznych występuje w wodzie i glebie, w tym na gruntach rolnych, i szkodzi ekosystemom i różnorodności biologicznej. Wiadomo, że granulki są spożywane przez szereg gatunków morskich i przybrzeżnych, takich jak żółwie morskie, ptaki morskie i skorupiaki, a po połknięciu mogą spowodować obrażenia fizyczne lub śmierć.
Wniosek ma na celu zagwarantowanie, że wszystkie podmioty zajmujące się granulatami w UE podejmą niezbędne środki ostrożności. Oczekuje się, że doprowadzi to do ograniczenia uwalniania granulatu o 74 proc., prowadząc do czystszych ekosystemów, przyczyniając się do powstawania rzek i oceanów wolnych od tworzyw sztucznych oraz ograniczając potencjalne zagrożenia dla zdrowia ludzkiego. Wspólne ogólnounijne środki pomogą również wyrównać warunki działania dla operatorów.
Granulat z tworzyw sztucznych jest jednym z największych źródeł niezamierzonego zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku. Komisja proponuje dziś, aby operatorzy działali w następującej kolejności priorytetowej: zapobieganie wyciekom granulatu; powstrzymywanie rozlanych granulatów w celu upewnienia się, że nie zanieczyszczają one środowiska; oraz, jako ostateczny wariant, oczyszczenie po wycieku lub utracie.
W zależności od wielkości działalności instalacyjnej lub transportowej operatorzy będą musieli przestrzegać pewnych najlepszych praktyk w zakresie obsługi.
Aby pomóc właściwym organom krajowym w sprawdzaniu zgodności, większe podmioty powinny uzyskać certyfikat wydany przez niezależną stronę trzecią, natomiast mniejsze przedsiębiorstwa powinny składać oświadczenia własne o zgodności.
Wniosek Komisji zostanie teraz omówiony przez Parlament Europejski i Radę. Wszystkie podmioty gospodarcze, zarówno z UE, jak i spoza UE, będą musiały spełnić wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu w terminie 18 miesięcy od jego wejścia w życie.
Z Brukseli Łukasz Osiński