Rozliczenia marynarzy: Malta jednak od 2023 roku z nowymi zasadami rozliczania PIT

Dnia 30 listopada 2020 r. w Warszawie został podpisany protokół między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Malty o zmianie umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Malty w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzonej w La Valetta dnia 7 stycznia 1994 roku, zmienionej protokołem podpisanym w Warszawie dnia 6 kwietnia 2011 roku.

Dnia 14 października 2021 roku Sejm uchwalił ustawę ratyfikującą zmiany w umowie podatkowej z Maltą. Dnia 15 października 2021 roku ustawę przekazano Marszałkowi Senatu i Prezydentowi do dalszych prac legislacyjnych. Wiele wskazuje na to, iż od dnia 01 stycznia 2022 roku marynarze pracujący u maltańskich armatorów będą zmuszeni rozliczać się na nowych zasadach. Do dopełnienia procedury ratyfikacyjnej niezbędna była wymiana instrumentów ratyfikacyjnych między państwami.

Niestety przez kilka ostatnich tygodni 2021 roku Ministerstwo Finansów konsekwentnie, pomimo licznych zapytań, nie udzielało żadnych informacji w powyższym zakresie. Zespołowi Kancelarii dopiero kilka dni temu, po wielu monitach i różnych zabiegach, udało się uzyskać wiarygodne informacje z Ministerstwa Finansów odnośnie do planowanego sfinalizowania zmian w umowie podatkowej z Maltą. Szczęśliwe dla marynarzy zmiany te zaczną obowiązywać dopiero w 2023 roku.

Praca u maltańskiego armatora w 2022 roku

Obecnie w stosunku do dochodów z tytułu pracy na statku morskim eksploatowanym przez przedsiębiorstwo z miejscem faktycznego zarządu na Malcie w roku 2020 znajdowała zastosowanie Umowa między Rządem Rzeczypospolitej a Rządem Malty w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzona w La Valetta dnia 7 stycznia 1994 r. (Dz.U. z 1995 r., nr 49, poz. 256).

Zgodnie z art. 15 ust 3 ww. umowy wynagrodzenia uzyskiwane przez osobę z tytułu pracy najemnej wykonywanej na pokładzie statku morskiego eksploatowanego w komunikacji międzynarodowej, mogą podlegać opodatkowaniu tylko w tym umawiającym się Państwie, w którym znajduje się miejsce rzeczywistego zarządu przedsiębiorstwa.

Z kolei w art. 23 ww. Umowy uregulowano, iż od dochodów osiąganych z pracy najemnej wykonywanej na statkach morskich, ustanowiona została metoda wyłączenia z progresją. Zastosowanie metody wyłączenia z progresją w powyższej umowie tworzy bardzo korzystną sytuację podatkową dla podatnika mającego miejsce zamieszkania w Polsce, gdy wykonuje on pracę najemną na statkach tylko u armatora/pracodawcy z faktycznym zarządem na Malcie w roku podatkowym, gdyż jest on zwolniony z opodatkowania w Polsce i nie musi składać zeznania podatkowego za ten rok podatkowy w Polsce.

Z powyższego wynika, że dochód ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osoby mającej miejsce zamieszkania w Polsce jest zwolniony z podatku w tym Państwie, ma on jednak wpływ na wysokość stawki podatku zastosowanej do dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce. Zagraniczne dochody uwzględnia się bowiem przy ustalaniu stopy procentowej, według której będzie obliczony podatek należny od dochodu uzyskanego w Polsce.

Z uwagi na powyższe do roku 2022 włącznie, w odniesieniu do Malty, obowiązuje korzystna umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z ustanowioną metodą wyłączenia z progresją. Polscy marynarze wykonujący pracę na rzecz maltańskich armatorów dotychczas nie byli i w 2022 roku również nie będą zobowiązani do składania zeznań podatkowych w Polsce, oczywiście tylko w sytuacji, gdy poza dochodami maltańskimi nie uzyskują innych dochodów w roku podatkowym, które podlegają opodatkowaniu w Polsce na zasadach ogólnych. W tych okresach nie dotyczy ich także obowiązek wpłacania zaliczek na podatek dochodowy w Polsce w trakcie trwania roku podatkowego.

Praca u maltańskiego armatora po wejściu w życie nowych regulacji tj. od 2023 roku

W związku z podpisaniem wyżej wspominanego protokołu, zmianie niestety ulegnie metoda unikania podwójnego opodatkowania, zamiast metody wyłączenia z progresją, zastosowanie znajdzie metoda odliczenia proporcjonalnego, która w najbliższej przyszłości radykalnie zmieni sytuację podatkową polskich marynarzy pracujących u maltańskich armatorów.

Zastosowanie metody proporcjonalnego odliczenia i jednocześnie brak umieszczenia danego państwa na liście rajów podatkowych, a taka sytuacja ma miejsce z Maltą, gdy zaczną obowiązywać nowe przepisy, umożliwi wielu marynarzom skorzystanie z tzw. ulgi abolicyjnej przewidzianej w art. 27g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy pamiętać, iż od dnia 01.01.2021 roku art. 27 g ust. 5 ustawy o PIT nabrał nowego brzmienia tj.: „Przepisu ust. 2 zdanie drugie nie stosuje się do dochodów osiąganych w roku podatkowym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ze źródeł, o których mowa w art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 8 lit. a i pkt 9, jeżeli dochody te są osiągane z tytułu pracy lub usług wykonywanych poza terytorium lądowym państw.”

Na kanwie nowych regulacji podatkowych z Maltą, jeżeli podatnik nie będzie chciał opłacać zaliczek na poczet PIT, z uwagi na fakt zastosowania tzw. ulgi abolicyjnej, będzie miał możliwość złożenia wniosku o ograniczenie poboru zaliczek na podatek na podstawie art. 2 § 2a ustawy Ordynacja podatkowa.

Wniosek o ograniczenie poboru zaliczek w 2023 roku - Malta

Wykonywanie pracy w ww. modelu zatrudnienia przez polskiego marynarza wiązać się będzie z koniecznością comiesięcznego uiszczenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz z koniecznością rozliczenia danego roku w zeznaniu rocznym.

Zatem jedną z najważniejszych kwestii dla marynarza z polską rezydencją podatkową, który pracować będzie u armatora maltańskiego będzie ustalenie terminu złożenia ww. wniosku o ograniczenie poboru zaliczek. Wniosek należy złożyć przed terminem płatności pierwszej zaliczki na podatek, a mianowicie:

1. albo do 20 kolejnego miesiąca po uzyskaniu przychodu (przelewu);
2. albo do 20 kolejnego miesiąca po powrocie do kraju.

Opcje pierwszą znajdzie zastosowanie, gdy w momencie wpływu pensji na rachunek bankowy marynarz będzie pozostawał w domu.

Natomiast jeżeli w trakcie wypłaty pierwszej pensji marynarz będzie przebywał zagranicą termin płatności pierwszej zaliczki minie w terminie wskazanym w punkcie drugim.

Nadmienić należy, iż jeśli przepisy w tym zakresie zaczną obowiązywać od dnia 01.01.2023 roku, to najwcześniejszym terminem do złożenia wniosku o ograniczenie poboru zaliczek w 2023 roku, w przypadku dochodów uzyskanych z pracy na rzecz maltańskiego armatora w 2023 roku, będzie 20 lutego 2023 roku.

Powyższe determinowane jest oczywiście również tym, aby dotychczas obowiązujące przepisy tj. ulga abolicyjna i ograniczenie poboru zaliczek, nie uległy dalszym modyfikacjom w 2022 i 2023 roku.

Podsumowanie

Reasumując, marynarze posiadający polską rezydencję podatkową, którzy wykonywać będą pracę najemną na statkach eksploatowanych przez przedsiębiorstwa z faktycznymi zarządami na Malcie, muszą przygotować się do niekorzystnej dla nich zmiany metody unikania podwójnego opodatkowania tj. na metodę proporcjonalnego zaliczenia.

Na dziś już wiadomo, iż przepisy te zaczną obowiązywać od dnia 01.01.2023 roku. W takiej sytuacji, jeżeli w międzyczasie przepisy ustawy o PIT nie ulegną zmianom, ww. marynarzom pracującym u maltańskich armatorów będzie przysługiwało w roku 2023 prawo do ulgi abolicyjnej przy równoczesnym dopełnieniu wielu obowiązków ustawowych tj. zapłata zaliczek lub terminowe złożenie wniosku o ich ograniczenie oraz złożenia zeznania podatkowego w Polsce.

Z uwagi na powyższe oraz przez wzgląd na coraz bardziej profiskalne działania aparatu skarbowego w Polsce, wszystkim marynarzom zatrudnionym w ww. modelu rekomendujemy analizę ich sytuacji podatkowej z lat 2016-2022 oraz skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika zarówno w zakresie wystąpienia z wnioskiem o ograniczenie poboru zaliczek jak i rozliczenia zeznania rocznego w Polsce.