Podatki marynarskie: od 01.01.2022 roku Grecja z ulgą abolicyjną

Jak sygnalizowano w wielu wcześniejszych publikacjach, dnia 7 czerwca 2017 roku 68 Państw złożyło podpisy pod Konwencją MLI, której regulacje wpłyną również na status marynarzy posiadających polską rezydencję podatkową, którzy wykonują pracę na najemną na statkach zarządzanych przez greckich armatorów.

Sygnatariusze Konwencji MLI mogli wybrać, które z już obowiązujących umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których są stroną, zmodyfikować oraz w jaki sposób zostanie to dokonane. Państwa sygnatariusze, przy zmianie metody unikania podwójnego opodatkowania dokonywały wyboru opcji A, B oraz C. Opcja C zakłada wprowadzenie metody proporcjonalnego odliczenia w każdej umowie, w której dotychczas stosowano metodę wyłączenia z progresją.

Zaproponowanie przez jedno Państwo zmiany metody na opcję C nie przesądza o automatycznym wprowadzeniu tej metody. W skrócie – jeżeli drugie państwo-strona danej umowy nie zgłosi zastrzeżeń ani powiadomień z art. 5 MLI albo drugie państwo-strona zastosuje tzw. „milczące przyjęcie” to opcja wybrana przez pierwsze państwo ma zastosowanie.

Grecja – proporcjonalne zaliczenie od dnia 01.01.2022 roku

Jednym z kluczowych państw, gdzie dojdzie do zmiany metody unikania podwójnego opodatkowania jest Grecja – wprowadzenie tej metody ma nastąpić w oparciu o „milczące przyjęcie” Grecji. Państwo to nie zgłosiło zastrzeżeń do propozycji Polski w ww. zakresie.

Z uwagi na fakt, iż Grecja w dniu 30 marca 2021 roku złożyła dokumenty ratyfikacyjne w odniesieniu do Konwencji MLI w dalszym ciągu nie artykułując zastrzeżeń do propozycji Polski w zakresie zmiany metody unikania podwójnego opodatkowania na metodę proporcjonalnego zaliczenia, polscy marynarze muszą liczyć się ze zmianą formy rozliczenia ich dochodów w Polsce z pracy na statkach eksploatowanych przez greckich armatorów. Zmiana ta znaczenie obowiązywać od dnia 01.01.2022 roku.

W oparciu o treść normatywną art. 15 ust 3 Konwencji zawartej między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Greckiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzona w Atenach dnia 20 listopada 1987 r., „wynagrodzenie z pracy najemnej, wykonywanej na pokładzie statku lub samolotu używanego w komunikacji międzynarodowej, mogą być opodatkowane w tym Umawiającym się Państwie, w którym zyski pochodzące z eksploatacji statków i samolotów są opodatkowane zgodnie z postanowieniami art. 8 niniejszej umowy”.

W myśl art. 8 ust. 1 cyt. umowy, postanowienia niniejszej umowy nie naruszają postanowień Umowy zawartej pomiędzy Rządem Polski a Rządem Grecji w sprawie zwolnienia od opodatkowania przychodów pochodzących z eksploatacji statków i samolotów w komunikacji międzynarodowej, podpisanej w Atenach dnia 21 stycznia 1964 r.

Natomiast ust. 2 cyt. umowy stanowi, że postanowienia umowy, o której mowa w ustępie 1 niniejszego artykułu, będą miały zastosowanie również do zysków z uczestnictwa w umowie pool’owej, we wspólnym przedsiębiorstwie lub w międzynarodowym związku eksploatacyjnym.

Dotychczas zgodnie z art. 24 ust. 1 ww. umowy, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy może być opodatkowany w Grecji, to Polska - z uwzględnieniem postanowień punktów 2 i 3 niniejszego artykułu - zwolni taki dochód lub majątek od opodatkowania.

Natomiast pkt 3 ww. artykułu przewidywał korzystną dla podatnika metodę unikania podwójnego opodatkowania, a mianowicie wyłączenie z progresją. Niestety dla podatników, ten stan rzecz ulegnie zmianie od początku przyszłego roku.

Powstanie obowiązku podatkowego w Polsce

Obowiązek podatkowy w Polsce powstaje w przypadku uzyskania dochodów z pracy na statku eksploatowanym w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwo z faktycznym zarządem między innymi w Wielkiej Brytanii, Japonii, Nowej Zelandii, Indiach, Australii, Norwegii, Singapurze, Arabii Saudyjskiej oraz innych państwach, gdzie zastosowanie znajduje metoda proporcjonalnego odliczenia – po wejściu w życie i obowiązywaniu zmian wynikających z Konwencji MLI, także w przypadku Grecji ta metoda znajdzie zastosowanie. od dnia 01.01.2022 roku.

Fakt zastosowania metody proporcjonalnego odliczenia i jednocześnie brak umieszczenia danego państwa na liście rajów podatkowych uprawnia każdego marynarza do zastosowania tzw. ulgi abolicyjnej przewidzianej w art. 27g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy pamiętać, iż od dnia 01.01.2021 roku art. 27 g ust. 5 ustawy o PIT nabrał nowego brzmienia tj.: „Przepisu ust. 2 zdanie drugie nie stosuje się do dochodów osiąganych w roku podatkowym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ze źródeł, o których mowa w art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 8 lit. a i pkt 9, jeżeli dochody te są osiągane z tytułu pracy lub usług wykonywanych poza terytorium lądowym państw.”

Wykonywanie pracy w ww. modelu zatrudnienia wiązać się będzie z koniecznością comiesięcznego uiszczenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz z koniecznością rozliczenia danego roku w zeznaniu rocznym. Jeżeli podatnik nie będzie chciał opłacać zaliczek na poczet PIT, z uwagi na fakt zastosowania tzw. ulgi abolicyjnej, będzie miał możliwość złożenia wniosku o ograniczenie poboru zaliczek na podatek na podstawie art. 2 § 2a ustawy Ordynacja podatkowa.

Wniosek o ograniczenie poboru zaliczek w przypadku Grecji w roku 2022

Jeżeli nowe regulacje podatkowe dotyczące Grecji zaczną obowiązywać od początku 2022 roku, jedną z najważniejszych kwestii dla marynarza będzie ustalenie terminu złożenia ww. wniosku o ograniczenie poboru zaliczek. Wniosek należy złożyć przed terminem płatności pierwszej zaliczki na podatek, a mianowicie:
1. albo do 20 kolejnego miesiąca po uzyskaniu przychodu (przelewu);
2. albo do 20 kolejnego miesiąca po powrocie do kraju.

Opcje pierwszą znajdzie zastosowanie, gdy w momencie wpływu pensji na rachunek bankowy marynarz będzie pozostawał w domu. Natomiast jeżeli w trakcie wypłaty pierwszej pensji marynarz będzie zamustrowany na statku termin płatności pierwszej zaliczki minie w terminie wskazanym w punkcie drugim.

W zakresie dokumentów i uzasadnienia wniosku o ograniczenie poboru zaliczek na podatek w celu zabezpieczenia swojej sytuacji podatkowej rekomenduje się skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika posiadającego uprawnienia radcy prawnego lub doradcy podatkowego, gdyż polskie organy podatkowe coraz częściej bezzasadnie utrudniają podatnikom uzyskanie pozytywnej decyzji w zakresie ograniczenia poboru zaliczek.

Zeznanie roczne za 2022 roku w Polsce w przypadku Grecji

W przypadku pracy dla greckiego armatora, na marynarzu posiadającym polską rezydencję podatkową będzie ciążył obowiązek złożenia zeznania rocznego w Polsce do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym powstał obowiązek podatkowy (tj. po roku podatkowym 2022, do 30 kwietnia 2023 roku).

Warto podkreślić, iż również w sytuacji, gdy marynarz nie będzie uzyskiwał przychodów z innych źródeł tzn. jedynym jego dochodem w roku podatkowym będzie dochód z pracy na rzecz armatora greckiego, również będzie musiał złożyć PIT w Polsce.

Podsumowanie

Marynarze wykonujący pracę najemną na statkach eksploatowanych przez przedsiębiorstwa z faktycznym zarządem w Grecji muszą liczyć się z tym, iż od dnia 01.01.2022 roku dojdzie do zmiany metody unikania podwójnego opodatkowania tj. na metodę proporcjonalnego zaliczenia, która jest dla marynarzy niekorzystna. Jeżeli przepisy ustawy o PIT nie ulegną w międzyczasie zmianie ww. marynarzom będzie przysługiwało prawo do ulgi abolicyjnej.

Z uwagi na powyższe oraz coraz bardziej profiskalne działania aparatu skarbowego w Polsce, wszystkim marynarzom zatrudnionym w ww. modelu rekomendujemy analizę ich sytuacji podatkowej z lat 2015-2021 oraz skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika zarówno w zakresie wystąpienia z wnioskiem o ograniczenie poboru zaliczek jak i rozliczenia zeznania rocznego w Polsce.