UWAGA: od 01.01.2020 roku Indywidualny Rachunek Podatkowy dla każdego podatnika

W dniu 29 lipca 2019 r. Prezydent RP podpisał ustawę z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. W ustawie nowelizującej przewidziano, także stosowne zmiany w Ordynacji podatkowej.

Z punktu widzenia wszystkich podatników, w tym także marynarzy najistotniejszą zmianą jest wprowadzenie w Ordynacji podatkowej regulacji dotyczących Indywidualnego Rachunku Podatkowego (IRP). W ocenie ustawodawcy wprowadzone rozwiązania przyczynią się do wyeliminowania uciążliwości związanych z regulowaniem podatków, a także będą skutkować zwiększeniem komfortu podatnika w obszarze dokonywania płatności oraz oszczędnością czasu, a także zminimalizują ryzyko nieprawidłowego przekazania wpłat.  Dodatkowo wskazno, że zaproponowane podatnikom uproszczenie sprawdziło się w odniesieniu przedsiębiorców, którzy regulują składki na ubezpieczenie społeczne na zindywidalizowany rachunek.

Zakres zmian

Do Ordynacji podatkowej dodano przepis ‘art. 61b zgodnie § 1 cytowanego przepisu wpłata podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych, podatku od towarów i usług oraz niepodatkowych należności budżetowych jest dokonywana na rachunek urzędu skarbowego przy użyciu indywidualnego rachunku podatkowego identyfikującego podatnika lub płatnika (indywidualny rachunek podatkowy). W myśl art. 61 b § 2 Ordynacji podatkowej struktura numeru indywidualnego rachunku podatkowego jest zgodna z formatem Numeru Rachunku Bankowego i zawiera:

1)     sumę kontrolną;
2)     numer rozliczeniowy jednostki organizacyjnej banku;
3)     identyfikator podatkowy.

W uzasadnieniu do projektu zmian ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw wskazano, iż identyfikacja podatnika lub płatnika w sposób jednoznaczny jest możliwa jedynie po identyfikatorze podatkowym, tj. w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług jest to numer PESEL, a w przypadku pozostałych podmiotów – NIP, przez wzgląd na powyższe uznano za konieczne użycie wskazanych numerów w strukturze indywidulanego rachunku podatkowego. Ustawodawca podkreślił dodatkowo, że aktualnie dokonanie płatności podatku wymusza na podatniku podanie numeru PESEL bądź NIP, który pozwala daną wpłatę przyporządkować do konkretnego podatnika. W uzasadnieniu podniesiono, że indywidualny rachunek podatkowy będzie wykorzystywany wyłącznie do dokonywania wpłat i identyfikacji podmiotu na poziomie urzędu skarbowego. IRP nie będzie zawierał historii wpłat podatników. Zwroty nadpłat nie będą dokonywane na indywidualne rachunki podatkowe, lecz tak jak dotychczas na rachunki bankowe zgłoszone przez podmiot, zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji podatników i płatników. Numer indywidualnego rachunku podatkowego jest udostępniany, po podaniu identyfikatora podatkowego, w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych lub w urzędzie skarbowym (art. 61 b § 3 Op.).

Stan obecny tj. do dnia 31.12.2019 roku

Aktualnie każdy podatnik, w tym również marynarz musi uiszczać należności podatkowe na różne rachunki bankowe przyporządkowane do konkretnego urzędu skarbowego. Do dokonania wpłat na właściwe konto, w zależności od rodzaju opłacanego podatku zobligowani są, także przedsiębiorcy oraz inne podmioty. W aktualnym stanie prawny osobne są bowiem rachunki do płatności podatku:

1. podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT),
2. podatku dochodowego od osób prawnych (CIT),
3. podatku od towarów i usług (VAT),
4. zryczałtowanego podatek dochodowy (karta podatkowa),
5. podatku od czynności cywilnoprawnych,
6. podatku od spadków i darowizn,
7. pozostałych dochodów z tytułu podatków i niepodatkowych należności budżetowych.

W praktyce taki podział nastręczał podatnikom wielu problemów i powodował błędy przy dokonywaniu wpłat. Nadto przy zmianie miejsca zamieszkania i tym samym zmianie właściwego urzędu skarbowego, należało zaktualizować bazę rachunków bankowych danego organu. Nowelizacja przepisów i przyporządkowanie każdemu podatnikowi indywidualnego rachunku podatkowego uprości regulowanie należności podatkowych. Indywidualny numer rachunek podatkowy będzie przypisany podatnikowi na całe życie i nie będzie podlegał aktualizacji wraz z ewentualną zmianą miejsca zamieszkania podatnika.

Zmiana sposobu zaliczania wpłat na podatek od dnia 01.01.2020 roku

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw zmodyfikowała także dotychczasowy sposób zaliczania wpłat. Zgodnie z art. 62 § 1 Ordynacji podatkowej wpłaty dotyczące zobowiązania, którego termin płatności upłynął, będą zaliczane na poczet zobowiązania o najwcześniejszym terminie płatności we wskazanym przez podatnika podatku, a w przypadku braku takiego wskazania, lub braku zaległości we wskazanym podatku - na zaległości o najstarszym terminie płatności spośród wszystkich zaległości podatnika.  Indywidualny Rachunek Podatkowy, z uwagi na nowe zasady zaliczania wpłat, może spowodować wiele komplikacji w odniesieniu do osób posiadających zaległości podatkowe. W przypadku, kiedy podatnik/marynarz nie będzie miał zaległości podatkowych oraz opisze szczegółowo jakiego podatku dotyczy przelew, urząd skarbowy zaliczy wpłatę zgodnie ze wskazaną dyspozycją. Jednakże w sytuacji wystąpienia po stronie podatnika zaległości podatkowej, wpłata zostanie zaliczona na zaległość podatkową, nawet jeżeli opis przelewu wskazuje na inne jego przeznaczenie. W przypadku stwierdzenia zaistnienia zaległości podatkowych z kilku odmiennych tytułów, wpłaty będą zaliczane najpierw na te, które powstały najwcześniej. W sytuacji, gdy podatnik nie posiada zaległości, ale nie wskaże w przelewie konkretnego celu, wpłata zostanie zaliczona na zobowiązanie podatkowe o najstarszym terminie płatności. Reasumując wpłaty uiszczane przez podatników na indywidualny rachunek podatkowy mają być zaliczane kolejno na:

• Najwcześniejsze zaległości podatkowe – nawet, jeśli tytuł przelewu wskazuje inny cel,
• Najwcześniejsze zobowiązanie podatkowe – jeśli nie ma zaległości, a tytuł przelewu nie został dokładnie wskazany,
• Wskazane zobowiązanie podatkowe – jeżeli podatnik nie posiada zaległości i szczegółowo wskazał cel przelewu.

Od  dnia 01.01.2020 roku każdy podatnik musi posiadać IRP

Zgodnie ze zmienionymi przepisami, każdy podatnik będzie zobowiązany do posługiwania się Indywidualnym Rachunkiem Podatkowym od 01.01.2020 r. Rachunki bankowe jakie zostały dotychczas przypisane do urzędów skarbowych nie będą obowiązywać. Brak indywidualnego rachunku spowoduje, iż podatnik w tym także marynarz nie będzie miał możliwości uregulowania podatku. Wprowadzone zmiany są istotne, także dla przedsiębiorców, którzy będą zobligowani do uregulowania zaliczki na podatek dochodowy za grudzień 2019, czy też podatku od towarów i usług już na swój indywidualny rachunek podatkowy.

Podsumowanie

Podsumowując zauważyć należy, iż utworzenie każdemu podatnikowi indywidualnego rachunku podatkowego jest zmianą korzystną, która bez wątpienia ułatwi regulowanie podatków. Jednakże zmodyfikowanie w Ordynacji podatkowej sposobu zaliczania wpłat dokonywanych przez podatników budzi pewne wątpliwości.  Z uwagi bowiem na fakt, iż przepisy te dopiero wejdą w życie, nie sposób przewidzieć czy przy identyfikatorze danego podatnika pojawi się informacja o wydaniu nieostatecznej decyzji np. określającej wysokość zobowiązania podatkowego, a tym samym jak będą kwalifikowane wpłaty podatnika po wydaniu decyzji. Kluczowe jest bowiem ustalenie, w którym momencie u danego podatnika pojawi się w systemie informacja o zaległości podatkowej oraz czy widniejące dane będą automatycznie aktualizowane.

Na obecnym etapie brak przepisów wykonawczych, które doprecyzowałyby pewne wątpliwości w ww. zakresach