Podatki marynarskie: zmiany w opodatkowaniu najmu, a dochody marynarskie

Dnia 06 lipca 2017 r. zgłoszony został projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Ewentualna nowelizacja wprowadzi znaczące zmiany w zakresie opodatkowania najmu prywatnego, co znaczenie ma również dla marynarzy, dla których wynajmowanie nieruchomości stanowi dodatkowe źródło przychodu. 

Przepisy dotychczasowe (i nadal obowiązujące)

Zgodnie z przepisami wynikającymi z ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych z najmu osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej w zakresie najmu, a zamierzają wynająć posiadane mieszkanie czy dom - mogą rozliczać się z fiskusem na dwa sposoby: za pomocą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (stawka 8,5%) bądź na zasadach ogólnych (stawki 18% i 32%).

Obie z form opodatkowania mają swoje zalety: w przypadku ryczałtu głównym atutem, poza niską stawką podatkową, jest uproszczona forma opodatkowania, niewymagająca skomplikowanej dokumentacji. Warto zauważyć, że podstawą opodatkowania jest uzyskiwany przychód. Odmiennie jest w przypadku wyboru opodatkowania na zasadach ogólnych: stawki podatkowe są zdecydowanie wyższe, a podstawę opodatkowania stanowi uzyskany dochód. Stąd też istnieje możliwość odliczenia kosztów uzyskania przychodu, takich jak koszty remontów, ubezpieczenia mieszkania, czy jego amortyzacji. Oznacza to jednak konieczność prowadzenia rozbudowanej dokumentacji.

W praktyce, znaczna część podatników wybiera uproszczoną formę opodatkowania w postaci ryczałtu. Podatników przekonuje przede wszystkim łatwość wyliczenia należnego podatku z uwzględnieniem niskiej stawki. Uzyskiwanie przychodów z najmu wiąże się z koniecznością samodzielnego obliczania miesięcznej zaliczki na podatek i wpłacania jej do Urzędu Skarbowego. Dla marynarzy szczególne znaczenie ma także fakt, iż wybór tej formy opodatkowania najmu nie wymaga prowadzenia dokumentacji uwzględniającej koszty uzyskania przychodu – zbieranie, analizowanie i podsumowywanie danych dotyczących wyżej wymienionych kosztów jest znacznie utrudnione, gdy wynajmujący znaczną część roku przebywa poza granicami kraju. Dla małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, znaczenie ma również możliwość złożenia pisemnego oświadczenia o opodatkowaniu całości przychodu przez jednego z nich. Należy zauważyć, że umożliwia to łatwiejsze opodatkowanie najmu tym marynarzom, których małżonkowie przebywają stale w Polsce.

Co najważniejsze dla marynarzy, ryczałtowa forma opodatkowania przychodów z najmu nie skutkuje obowiązkiem ujawnienia dochodów zagranicznych, które marynarz uzyskuje, a które nie podlegają ujawnieniu w Polsce np. dochody z pracy na rzecz cypryjskiego lub greckiego armatora. W takim przypadku, dochody z najmu rozliczane są w odrębnym zeznaniu rocznym tj. PIT-24.

W sytuacji opodatkowania dochodów z najmu na zasadach ogólnych obowiązek ujawnienia dochodów zagranicznych pojawia się, gdyż zagraniczne dochody marynarza będą łączyć się z dochodami z najmu i zostaną ujawnione w jednym zeznaniu rocznym tj. PIT-36.

Planowane zmiany w przepisach – limit 100.000 pln przychodów z najmu

Projekt nowelizacji zakłada zmianę polegającą na wprowadzeniu do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne nowego brzmienia art. 6 ust. 1a: „Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają również otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli w roku poprzedzającym rok podatkowy przychody osiągnięte z tego tytułu nie przekroczyły kwoty 100 000 zł”.

Oznacza to, że osoby, które osiągnęły przychody z najmu przekraczające 100 000 zł zmuszone będą opodatkować dochód z najmu na zasadach ogólnych. Powyższe może być problematyczne nie tylko w zakresie konieczności opłacania podatku z uwzględnieniem wyższej stawki, ale również z uwagi na konieczność prowadzenia obszernej dokumentacji dotyczącej przychodów i kosztów ich uzyskania.

Z kolei dla marynarzy przekroczenie ww. progu może skutkować obowiązkiem ujawnienia w zeznaniu rocznym dochodów zagranicznych, które dotychczas nie były deklarowane w Polsce. Warto podkreślić, iż ujawnienie dochodów zagranicznych marynarza z reguły nie skutkuje ich opodatkowaniem.

Marynarze uzyskujący dochody z najmu kilku nieruchomości, które są obecnie opodatkowane zryczałtowaną stawką 8,5 % PIT muszą pamiętać, iż wskazany w projekcie limit 100.000 zł będzie obliczany w oparciu o przychody uzyskane z najmu w 2018 roku, co będzie podstawą do ewentualnej zmiany formy opodatkowania przychodów z najmu w 2019 roku. Należy podkreślić, iż zmian w ww. zakresie nastąpi z mocy prawa, a nie w oparciu o np. wniosek złożony przez podatnika.

Warto odnieść się w tym miejscu do celu, jaki przyświecał autorom projektu. W uzasadnieniu projektu przedmiotowej ustawy czytamy że „wprowadzenie limitu w wysokości 100 000 zł rocznie dla przychodów z najmu, które mogą korzystać ze zryczałtowanej formy opodatkowania pozwoli na ograniczenie stosowania tej formy opodatkowania tylko do podatników, którzy tego rodzaju przychody traktują jako dodatkowe źródło dochodów (wg danych wynikających z zeznań PIT-28 za 2015 r średni deklarowany przychód z najmu wyniósł 18240 zł)”. 

Należy przypomnieć, że wprowadzenie ryczałtu, jako uproszczonej metody opodatkowania najmu miało na celu zachęcenie podatników do ujawniania przychodów z najmu. Procedowana obecnie nowelizacja, mająca na celu, jak należy wnosić, zwiększenie wpływów z tytułu podatków, może odnieść zgoła odmienny skutek. Wskazuje się, że część podatników może zaniżać swoje przychody z tytułu najmu, tak by móc nadal korzystać z preferencyjnego ryczałtu, lub nawet przejść do szarej strefy i w ogóle nie odprowadzać podatku od uzyskanego dochodu.

Podsumowanie

Podsumowując należy wskazać, iż opisywana zmiana przepisów prawa podatkowego ma obowiązywać od 2019 r., choć pod uwagę będą brane przychody z roku 2018. W chwili obecnej projektowana ustawa została skierowana do zaopiniowania między innymi przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego czy Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego. Choć trudno w chwili obecnej przewidzieć jak przebiegać będą dalsze prace nad przedmiotową nowelizacją, uwagę zwraca fakt, iż w dokumentach pochodzących z Ministerstwa Finansów projekt ustawy określany jest jako pilny. 

Jeżeli przepisy te będą wprowadzone w obecnym kształcie do porządku prawnego, zgodnie z przyjętym planem, marynarze muszą liczyć się z tym, iż przychody uzyskane przez nich z najmu powyżej 100.000 pln w roku 2018 skutkować będą opodatkowaniem dochodów z ww. źródeł na zasadach ogólnych w 2019 roku, co z kolei wpłynie na powstanie obowiązku ujawnienia dochodów zagranicznych, które w innym przypadku nie podlegałyby ujawnieniu w Polsce np. Cypr, Malta, Niemcy, Wielka Brytania etc.