Urząd Morski w Gdyni, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy oraz Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku podpisały porozumienie o współpracy w celu przeprowadzenia badań, które znacząco poszerzą dotychczasową wiedzę na temat budowy i trwałości gdyńskiego klifu, będącego częścią rezerwatu przyrody „Kępa Redłowska”.
Porozumienie pozwoli podjąć wspólne działania na rzecz pozyskania nowej wiedzy, niezbędnej do określenia potrzeb w zakresie ochrony brzegu morskiego oraz zrewidowania sposobu zarządzania rezerwatem, w tym odbywającym się w nim ruchem pieszym.
- Postępujące procesy naturalne niosą za sobą ryzyko nagłego oraz dalszego osuwania się klifu. Mogą one również prowadzić do negatywnego oddziaływania na przyległe tereny, również te, na których zlokalizowana jest infrastruktura, służąca człowiekowi. Konkretna wiedza, uzyskana w ramach realizacji wspólnie wyznaczonych zadań, przyczyni się do skuteczniejszej predykcji zagrożeń, planowania działań ochronnych oraz sformułowania aktualnego, holistycznego podejścia do tego niezwykle cennego przyrodniczo i atrakcyjnego turystycznie fragmentu naszego wybrzeża. Głównym zadaniem Urzędu w ramach podpisanego porozumienia będzie zapewnienie finansowania wykonania projektu robót geologicznych – powiedziała Anna Stelmaszyk-Świerczyńska, Dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni.
W wyniku wcześniejszych uzgodnień pomiędzy instytucjami, Oddział Geologii Morza Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB opracował Ekspertyzę w zakresie rozpoznania budowy geologicznej klifu – Rezerwat „Kępa Redłowska” rejon 81,5 km brzegu morskiego. W jej ramach zebrano i uporządkowano archiwalne informacje i dane geologiczne na potrzeby uzupełnienia stanu wiedzy o budowie geologicznej, warunkach hydrogeologicznych i geodynamice przedmiotowej części rezerwatu przyrody „Kępa Redłowska”. Dokument ten stanowi punkt wyjścia do dalszej współpracy, usankcjonowanej podpisanym porozumieniem. Ekspertyza określa również ramy działań, przyjęte przez jego sygnatariuszy porozumienia.
Teren planowanych badań jest miejscem popularnym, często odwiedzanym przez turystów, jak i mieszkańców Trójmiasta. Wyróżnia się on szczególnymi walorami przyrodniczymi i krajobrazowymi. Jego główną atrakcją jest klif, miejscami o niemal pionowych ścianach, dochodzących do 40 m wysokości. W związku z postępującymi procesami geodynamicznymi, zbocze klifu jest stale erodowane, co dotychczas skutkowało jego cofaniem średnio o ok. 1 m rocznie.
- Unikalna forma i rozwój brzegu klifowego Kępy Redłowskiej są determinowane przede wszystkim specyficzną budową geologiczną tego fragmentu polskiego wybrzeża, a co za tym idzie, wszelkie wnioskowania dotyczące jego dalszego rozwoju wymagają pogłębionej wiedzy na temat budowy geologicznej obszaru. Stanowi to główne zadanie Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego wynikające z podpisanego właśnie porozumienia - dodał Wojciech Jegliński, Dyrektor Oddziału Geologii Morza Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego.
Podstawowym celem nawiązanej współpracy jest pełniejsze poznanie i udokumentowanie budowy geologicznej najbardziej newralgicznego fragmentu klifu Kępy Redłowskiej. Umożliwi to m.in. próbę odpowiedzi na pytanie o „trwałość” Cypla Redłowskiego - „filaru”, który stanowi element charakterystyczny tej części wybrzeża.
Wspólne działania zmierzać będą przede wszystkim do opracowania dokumentacji geologicznej klifu – Rezerwat „Kępa Redłowska” na podstawie przygotowanego projektu robót geologicznych (PRG), zatwierdzonego przez właściwy organ administracji geologicznej.
Przewidywany zakres prac obejmować będzie wykonanie szeregu robót i badań geologicznych. W pierwszej kolejności będą to nieinwazyjne profilowania geofizyczne metodą tomografii elektrooporowej ERT. Wstępna interpretacja wyników pozwoli na sukcesywną korektę lokalizacji kolejnych robót geologicznych. W ramach dalszych prac wykonane zostaną sondowania mechaniczne (wiercenia).
Bardzo istotnym, wspólnym działaniem wszystkich sygnatariuszy porozumienia jest pozyskanie finansowania, niezbędnego do wykonania ww. zakresu badań i opracowań.
- Teren objęty badaniami znajduje się w rezerwacie przyrody „Kępa Redłowska”, którego celem ochrony jest zachowanie unikatowego krajobrazu wybrzeża klifowego z kompleksem lasów bukowych, specyficznych procesów przyrodniczych, zachodzących na styku lądu i morza, naturalnych zbiorowisk roślinnych oraz stanowisk rzadkich gatunków roślin, w tym jarząbu szwedzkiego (Sorbus intermedia), stanowiącego relikt epoki lodowcowej. W ramach realizacji Porozumienia, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku będzie ściśle współpracować z pozostałymi stronami w zakresie uzgadniania wszelkich działań, potrzebnych do jego realizacji – wskazała Anna Tchórzewska, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku.
Prace badawcze i pomiarowe w strefie plaży i klifu będą odbywać się możliwie poza sezonem turystycznym. Badania obejmą kartowanie geologiczne, uzupełniające w stosunku do istniejącego rozpoznania i umożliwiające sporządzenie modelu płytkiej budowy geologicznej.
Klifowy brzeg morski na odcinku przyległym do Cypla Redłowskiego będzie również objęty precyzyjnymi i wysokorozdzielczymi pomiarami geodezyjnymi LiDAR przy użyciu naziemnego skanera laserowego bliskiego zasięgu.
Uzyskane dane pomiarowe posłużą do konstrukcji modeli 3D tego fragmentu wybrzeża oraz modeli różnicowych, uwzględniających wyniki pomiarów archiwalnych, w celu ilościowego określenia ubytku brzegu morskiego (objętość mas zmiennych).
Należy podkreślić, iż planowane prace i roboty geologiczne będą wykonywane w sposób możliwie najmniej inwazyjny dla środowiska naturalnego. Nie przewiduje się negatywnego wpływu na obszary NATURA2000 i obszar Rezerwatu przyrody „Kępa Redłowska”. Prace będą prowadzone w sposób możliwie cichy i nie pozostawiający po sobie żadnego trwałego śladu.
Prace badawcze powinny potrwać łącznie około 2 lata. W 2025 roku sygnatariusze skupią się na opracowaniu niezbędnej dokumentacji i zabezpieczeniu finansowania, natomiast „fizyczne” prace w terenie zaplanowano na rok 2026.
Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci Klif Orłowski i jego otoczenie poddawany był licznym badaniom środowiskowym. Dodatkowo na tym terenie prowadzonych było również wiele innych prac o charakterze poznawczym, realizowanych przez niemal wszystkie ośrodki naukowo-badawcze i akademickie na Pomorzu.
Pomimo dobrego, powierzchniowego rozpoznania budowy geologicznej terenu rezerwatu „Kępy Redłowskiej” (mapa osadów powierzchniowych i liczne prace z kartowania ściany klifu) jego budowa wgłębna nadal jest rozpoznana w stopniu dalece niewystarczającym.
LEW (Źródło: Urząd Morski w Gdyni)