Zanim rozpoczniemy opowieść o współczesnym przeznaczeniu Basenu Dokowego, będącego elementem dawnej Stoczni Cesarskiej, należałoby się cofnąć w czasie o ponad 150 lat.
Klawitter i korweta Danzig
Dokładnie 26 sierpnia 1844 roku rząd pruski kupił od gminy gdańskiej pas zieleni nad Wisłą położony w okolicy dawnego bastionu Lis, po którym dzisiejszą pamiątką jest ulica Lisia Grobla. Utworzono wówczas Königliche Depot Platz, będący zalążkiem stoczni marynarki wojennej.
Po przegranej przez Prusy wojnie z Danią w 1849 roku podjęto decyzję zarówno o rozbudowie i modernizacji pruskiej marynarki wojennej, jak i wspomnianej gdańskiej bazy, która miała wkrótce stać się istotnym miejscem budowy okrętów.
Z uwagi na fakt, że personel bazy składał się całkowicie z wojskowych i brakowało specjalistów w dziedzinie budowy okrętów, zdecydowano się na współpracę z cywilami. Jednym z nich był pionier gdańskiego przemysłu stoczniowego Johann Wilhelm Klawitter. Do jego obowiązków należała przede wszystkim organizacja pracy w stoczni. Klawitter stworzył regulamin pracy, a pracowników podzielił na poszczególne kompanie: rzemieślników okrętowych, palaczy, maszynistów. Jednym słowem, stworzył podwaliny dobrze prosperującej stoczni.
Pierwszym projektem Klawittera, jakbyśmy dzisiaj to określili, była budowa żelaznej korwety parowo-żaglowej Danzig. Do budowy wykorzystano materiały żelazne przywiezione z Anglii, miedziane z Berlina i drewniane pozyskane z okolic Gdańska. Stępkę położono 24 sierpnia 1950 roku, a okręt zwodowano 13 listopada 1851 roku.
Kolejne dekady to intensywny rozwój stoczni, od 1871 roku Stoczni Cesarskiej (Kaiserliche Werft), a od 1922 roku Stoczni Gdańskiej (Danziger Werft). Niezależnie, jaką nazwę niosła stocznia, Basen Dokowy i zlokalizowane w jego sąsiedztwie pochylnie były zawsze ważnym elementem stoczniowej infrastruktury. Tu warto zaznaczyć, że w sąsiedztwie Basenu Dokowego w listopadzie 1948 roku został zwodowany rudowęglowiec Sołdek, pierwszy statek zbudowany całkowicie w Polsce po II wojnie światowej.
Sławomir Lewandowski
Cały artykuł można przeczytać w najnowszym, 36. numerze miesięcznika POLSKA NA MORZU dostępnym w punktach Empik i Salonikach Prasowych, w centrach handlowych i na dworcach. Wejdź na www.polskanamorzu.pl i zamów prenumeratę.