Rozwój i utrzymanie majątku technicznego jest podstawowym elementem działalności przedsiębiorstw przemysłowych. Skuteczne zarządzanie aktywami jest bardzo złożonym zestawem procesów. Z pomocą do polskich przedsiębiorstw (produkcyjnych, transportowych, wydobywczych oraz operatorów infrastruktury) przychodzi nowa seria norm - ISO 55000, która standaryzuje kwestie strategicznego i operacyjnego zarządzania majątkiem technicznym.
Z roku na rok dane GUS potwierdzają rosnące inwestycje w dynamiczny rozwój przemysłu i infrastruktury. Stale rosnące aktywa to sukces, ale i wyzwanie dla operatorów tych zasobów. Właściwe utrzymanie majątku to już nie tylko zasady wewnątrzorganizacyjne, ale także wymogi klientów, prawne, branżowe oraz firm ubezpieczeniowych, które coraz częściej domagają się wdrożenia i przestrzegania praktyk zawartych m.in. w ISO 55000. Należy zwrócić uwagę na skalę problemów w biznesie związanych z niewystarczającą jakością procesów w utrzymaniu majątku technicznego.
Koszty utrzymania majątku technicznego
W firmach przemysłowych (także w obszarze infrastruktury ogólnoużytkowej) wydatkowane są miliony, a często miliardy na utrzymanie majątku i jego renowację oraz rozwój. Często tym procesom towarzyszy wiele marnotrawności związanych m.in. z nieekonomicznym zarządzaniem gospodarką remontową, zaopatrzeniem technicznym czy awaryjnym charakterem pracy majątku. Również wszelkie założenia strategiczne upadają, gdy niezawodność majątku jest niewystarczająca (często strata jednego procenta dostępności to miliony PLN/EUR, utrata klientów itp.).
Koszty pracy, ubezpieczeń, mediów i surowców są od kilku do kilkudziesięciu procent wyższe, gdy procesy zarządzania techniką nie działają prawidłowo. Doskonalenie produkcji, logistyki, jakości może być szybko zniweczone, gdy standardy dla wspomnianych procesów technicznych są na zbyt niskim poziomie. Również, co wynika ze statystyk, większość wypadków w przemyśle (wydobycie, produkcja, transport) związana jest z dysfunkcją majątku lub jego zabezpieczeń, naruszeniem dobrych praktyk i wymagań utrzymania technicznego majątku.
ISO 55000 międzynarodowym standardem w zarządzaniu majątkiem technicznym
Zestaw norm ISO 55000 wydany został w 2014 r. i składa się jak dotąd z wiodących wytycznych dla standaryzacji procesów zarządzania techniką, inwestycjami oraz zarządzania ryzykiem eksploatacyjnym. W ujęciu praktycznym stanowi to podstawę do wdrożenia i standaryzacji dobrych praktyk zarządzania technicznego i utrzymania ruchu w przedsiębiorstwach i organizacjach posiadających w eksploatacji znaczący majątek techniczny. Dokument zawiera m.in. obszerne podsumowanie terminów i definicji związanych z zarządzaniem majątkiem.
Ponadto norma stanowi specyfikację wymagań dla zintegrowanego i efektywnego systemu zarządzania procesami w obszarze technicznym. W teorii norma odnosi się do majątku ogólnie i w wytyczne można wpisać każdy rodzaj aktywów (w tym nawet intelektualne). W praktyce jednak prace nad ISO 55000 w większości oparte były na zagadnieniach dotyczących majątku technicznego i infrastruktury. Eksperci zachęcają do konsultacji praktycznego podejścia do ISO 55000, aby uniknąć błędów, jakie były popełnione przy wdrożeniach wsześniejszych serii ISO.
Arkadiusz Burnos, ekspert BalticBerg Consulting:
„Seria norm ISO 55000 to niezwykle ważny, ale i wymagający dokument. Stanowi wytyczną dla dobrych praktyk zarządzania majątkiem przedsiębiorstw, gdyż bardzo długo brakowało tego typu standardu a traktowany jako poprzednik standard BSI PAS 55 był zbyt ogólny. System zarządzania majątkiem technicznym wg ISO 55000 to nie tylko polityka zarządzania aktywami, ale także strategie eksploatacji maszyn i systemów oraz zarządzanie ryzykiem i cyklem życia majątku, tak by był on możliwie najbardziej opłacalny, ale też bezpieczny. Norma ISO 55000 pozwala także na uregulowanie struktury majątku technicznego i odpowiedzialności za jego elementy. Jest to jednak dopiero punkt wyjściowy. Firmy zarządzające znaczącym majątkiem muszą dostosować swoje procesy i wdrożyć odpowiednie narzędzia by spełnić wymogi normy. Praktyczne wymagania trzeba jednak uszczegółowić i upraktycznić, najlepiej poprzez konsultacje w przemyśle i wśród operatorów infrastruktury.”
Włodzimierz Biel, Prezes DNV GL Business Assurance:
„Norma ISO 55001 to kolejna, udana, standaryzacja najlepszych praktyk zarządzania w kluczowych obszarach współczesnego biznesu. Jak pozostałe normy dotyczące systemów zarządzania adoptuje podejście „risk based”, czyli koncentracji na najistotniejszych aspektach zarządzania majątkiem technicznym w celu uzyskania jego jak najwyższej efektywności. Autorzy normy podkreślają, że systemy zarządzania majątkiem zgodne z normą ISO 55001 przyczyniają się do redukcji kosztów produkcji oraz utrzymania ruchu, zwiększenia bezpieczeństwa operacyjnego i BHP, stabilizacji procesów produkcyjnych, wydłużeniem okresu eksploatacji zasobów technicznych, zmniejszeniu zapasów części zamiennych, itd. Wszystkie te aspekty zwiększają atrakcyjność organizacji certyfikowanej na zgodność z ISO 55001, stanowią o dodatkowych wyróżnikach jakościowych.”
Pierwsza w Polsce debata nt. zarządzania majątkiem technicznym
W odpowiedzi na zainteresowanie rynkowe firma BalticBerg Consulting specjalizująca się w doradztwie w zarządzaniu technicznym i utrzymaniu ruchu wraz z uznaną w przemyśle organizacją certyfikacyjną DNV GL Business Assurance organizuje pierwsze w Polsce konsultacje dot. praktycznych wymagań wdrożeniowych i certyfikacyjnych. Pierwsze spotkanie odbędzie się w Warszawie w dniach 27-28.09 i będzie miało mieszaną formę szkolenia i debaty o temacie „Nowoczesne zarządzanie majątkiem i utrzymaniem technicznym - ISO 55000 w praktyce”. Podczas spotkania uczestnicy zapoznają się z najlepszymi praktykami zarządzania majątkiem technicznym oraz wspólnie z audytorami DNV GL wezmą udział w debacie dotyczącej wymagań norm ISO 55000.
Więcej informacji o spotkaniu można znaleźć również na stronie organizatora www.balticberg.pl.
rel (BalticBerg Consulting)