Seminarium "Bezpieczeństwo portów morskich"

Przedstawiciele instytucji i przedsiębiorstw związanych z działalnością portów morskich spotkali się we wtorek 17 listopada br. w siedzibie Polskiego Rejestru Statków S.A. w Gdańsku na seminarium "Bezpieczeństwo portów morskich", zorganizowanym przez Polski Rejestr Statków oraz Krajową Izbę Gospodarki Morskiej. Patronat honorowy nad seminarium objął Dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni dr inż. kpt. ż.w. Andrzej Królikowski.

Seminarium, pierwsze z serii przygotowywanych przez PRS i KIGM, było odpowiedzią na dużą ilość wypadków i zagrożeń w portach morskich. Celem 4-godzinnego spotkania było upowszechnienie wiedzy o najlepszych praktykach związanych z działaniami na rzecz wieloaspektowego bezpieczeństwa portów.

W wydarzeniu udział wzięli przedstawiciele zarządów polskich portów morskich, kapitanatów portów, operatorów terminali, uczelni i szkół morskich, urzędów morskich, ubezpieczycieli, firm współpracujących i działających na terenach portów, w tym portowych straży pożarnych oraz organizacji wspierających rozwój i bezpieczeństwo portów morskich.

Wystąpienie Marka Szymankiewicza z Państwowej Komisji Badania Wypadków Morskich pozwoliło na podsumowanie sytuacji w portach w latach 2013-2015 i wskazało znaczną ilość zdarzeń, którym należy zapobiegać. Statystyki sporządzone przez Komisję pokazują, że wypadki w portach stanowią średnio ponad połowę ogółu wypadków, o których Komisja jest powiadamiana. W 2013 r. wypadków w portach było 31 (na 49 ogółem zgłoszonych wypadków i incydentów morskich), w 2014 r. 33 (na 59 wszystkich wypadków), a w roku obecnym 20 (na 51 zgłoszonych zdarzeń).W ramach prezentacji Marek Szymankiewicz omówił 6 różnych wypadków morskich zaistniałych w portach polskich. W każdym przypadku Komisja sformułowała zalecenia dotyczące bezpieczeństwa w porcie.

Obecne działania w zakresie ochrony przeciwpożarowej terenów zarządzanych przez Zarząd Morskiego Portu w Gdańsku przedstawił Radosław Hołda z Biura Bezpieczeństwa Portu Gdańsk. Omówił siły i środki do ochrony przeciwpożarowej terenów ZMPG w rozbiciu na elementy morskie i lądowe oraz docelowy model organizacji Ośrodka Ratownictwa Zarządu Morskiego Portu Gdańsk. W prezentacji przedstawiono również analizę działania służb ratowniczych w akcji gaszenia łodzi motorowej Miss Alicja w 2013 roku wraz z zaleceniami Państwowej Komisji Badania Wypadków Morskich.

Przykłady wypadków dotyczących ładunku przedstawił m.in. Jerzy Saj z Urzędu Morskiego w Gdyni, który wyjaśniał, jak wygląda obsługa ładunków niebezpiecznych w gdyńskim porcie. W latach 2010-14 w porcie tym liczba awarii związanych z tymi ładunkami wynosiła od 1 do 3, z wyjątkiem 2010 roku, kiedy było ich aż 11. Większość tych przypadków to efekt złej obsługi poza portem, tylko dwa potencjalnie groźne zdarzenia były skutkiem błędów załogi portu.

O praktyce i oczekiwaniach w zakresie bezpieczeństwa portów mówił również Wiesław Piotrzkowski, przedstawiciel Urzędu Morskiego w Gdańsku. W swoim wystąpieniu podał zarys praktyki przeładunku materiałów wybuchowych, materiałów niebezpiecznych w kontenerach, ładunków ropopochodnych oraz niebezpiecznych ładunków masowych w oparciu o procedury wypracowane na podstawie określonych przepisów prawnych i instrukcji technologicznej poszczególnych operatorów nabrzeży oraz zasady ich tworzenia w oparciu o projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 25.09.2015. Wiesław Piotrzkowski odniósł się również do oczekiwań związanych z wprowadzeniem przez IMO w przyszłym roku obowiązku ważenia kontenerów przez załadowców lub spedytorów, jak i wprowadzania w życie przez IMO Międzynarodowego kodeksu bezpieczeństwa statków napędzanych LNG lub innymi paliwami o niskiej temperaturze zapłonu, zwanego Kodeksem IGF oraz uwzględnienie roli doradcy ds. bezpieczeństwa operacji transportowych towarów niebezpiecznych na morzu.

Problem zagrożeń podczas składowania i transportu ładunków omówił Przemysław Wilczyński z Akademii Morskiej w Gdyni. Zwrócił uwagę na znaczenie oznakowania opakowań i jednostek ładunkowych zawierających materiały niebezpieczne zgodnie z międzynarodowymi umowami, dotyczącymi transportu materiałów niebezpiecznych w toku realizacji transportu multimodalnego ładunków niebezpiecznych, jak również na problemy z ładunkami, których w żaden sposób nie można uznać za materiały niebezpieczne w świetle przepisów i umów międzynarodowych, a które stwarzają potencjalnie dużo większe zagrożenie dla zdrowia i życia osób pracujących przy ich obsłudze, niż te oznakowane jako materiały niebezpieczne.

W swojej prezentacji Marek Nościusz z Polskiego Rejestru Statków mówił o zarządzaniu bhp na rzecz pracy bezwypadkowej w portach oraz kierunkach działania, jakie porty powinny przyjąć, aby ograniczyć wypadki przy pracy czy choroby zawodowe oraz zmniejszyć zagrożenia wypadkowe.

Prezentacja Iwony Gibas i Sebastiana Misiuka z PRS dotyczyła bezpieczeństwa ładunków przechowywanych na terenie portów morskich, na przykładzie wypadku w chińskim porcie Tianjin. Dostarczanie, przeładunek i obsługa materiałów niebezpiecznych, pomimo istnienia krajowych i międzynarodowych przepisów, zaleceń, umów dotyczących transportu materiałów niebezpiecznych oraz wdrożonych procedur, niosą ze sobą realne zagrożenie wybuchem, zapłonem czy emisją szkodliwych gazów. W przypadku transportu globalnego często są to zanieczyszczenia transgraniczne.

Postępowanie z ładunkami niebezpiecznymi regulują m.in.: Załączniki I i II Konwencji MARPOL 73/78, Międzynarodowy kodeks budowy i wyposażenia statków przewożących skroplone gazy luzem (Kodeks IGC), Międzynarodowy kodeks budowy i wyposażenia statków przewożących niebezpieczne chemikalia luzem (Kodeks IBC). Do substancji stałych oraz transportowanych w masie, w tym śmieci sklasyfikowanych jako niebezpieczne, zastosowanie mają Kodeks bezpiecznego przewozu stałych ładunków masowych (Kodeks BC) i Międzynarodowy kodeks ładunków niebezpiecznych (Kodeks IMDG).

Upowszechnianie wiedzy o najlepszych praktykach, systemach, regulacjach prawnych i rozwiązaniach, wraz z przedstawieniem przykładów wypadków, jakie miały miejsce w XX i XXI wieku, z pewnością przyczynią się do dalszego podniesienia poziomu bezpieczeństwa polskich portów morskich.

rel (PRS)