Najstarszy statek wycieczkowy świata, Astoria, sprzedany na złom? Niekoniecznie

Nadszedł kres barwnej kariery statku trwającej 75 lat. Wycieczkowiec, który pod niejedną nazwą i w barwach więcej niż jednego operatora bywał także w Polsce, został sprzedany i przeznaczony do recyklingu.

Obecnie jest na świecie tylko pięć statków pasażerskich o tonażu pojemnościowym od 3000 jednostek wzwyż, zbudowanych w roku 1970 lub wcześniej, czyli 53-letnich lub starszych, przy czym jeden z nich (Astoria) został już skazany na złomowanie, a kolejne dwa są wyłączone z eksploatacji (odstawione "na sznurek"). Po odejściu Astorii najstarszym statkiem pasażerskim staje się City of Myconos z 1956 roku (nr IMO 5310199; GT 4548; wyłączony z eksploatacji), a z nieco większych (ale i tak mniejszy od Astorii) - Ocean Majesty zbudowany w roku 1966 (nr IMO 6602898; GT 10 417; aktywny obecnie), czyli jednostki liczące 67 i 57 lat.

Źródła brokerskie podają, że Astoria (zbudowana w 1948 r.) została sprzedana na złom w zakładzie rozbiórkowym zatwierdzonym przez Unię Europejską za nieujawnioną sumę przez The Roundtable LLC z siedzibą w Puerto Rico. Również baza danych światowej floty i zamówień stoczniowych International Ships Register, utrzymywana przez S&P Global, podaje status statku jako "przeznaczony do złomowania". Ostatnio statek był odstawiony "na sznurek" w Rotterdamie.

Statek o bogatej i ciekawej historii był również wielokrotnie w polskich portach. W źródle sięgającym lata 2009 roku odnotowano 16 zawinięć sędziwego wycieczkowca w polskich portach. Ostatnie miało miejsce w kwietniu 2019 roku. Statek zawijał do naszych portów przynajmniej pod dwiema nazwami - Athena i Astoria.

Przedstawiciele redakcji serwisu PortalMorski.pl byli na pokładzie statku, który już od dawna nosił miano najstarszego we flocie aktywnych wycieczkowców. Relacja z tej wizyty, wypowiedzi kapitana i zdjęcia z wnętrz byłego transatlantyka oraz materiały video opowiadające o jego historii można znaleźć w jednym z naszych wcześniejszych artykułów na temat tego statku.

Sprzedaż kończy jedną z najbardziej barwnych karier statku, jaką można spotkać w historii i w światowej flocie. Rozpoczęła się ona w czasie II wojny światowej, kiedy to Swedish American Line zamówiła statek pasażerski w AB Gotaverken w Geteborgu w 1944 roku.

Zbudowany jako Stockholm, ze wzmocnieniami lodowymi kadłuba, szczególnie w rejonie dziobu, dla całorocznej eksploatacji na linii transatlantyckiej, statek wypłynął w swój pierwszy rejs w lutym 1948 r., stając się pierwszym na świecie powojennym nowo zbudowanym statkiem pasażerskim.

Niewielki w porównaniu z innymi statkami pasażerskimi zaangażowanymi w żeglugę transatlantycką, Stockholm miałby prawdopodobnie niezbyt ciekawą karierę, gdyby nie zderzył się z flagowym statkiem włoskiej państwowej floty pasażerskiej - Andrea Doria (zbudowanym w 1953 roku), w mglistą noc u wybrzeży Nowego Jorku w lipcu 1956 roku.

Andrea Doria zatonęła. Stockholm przetrwał ze zmiażdżonym dziobem i ...stał się statkiem sławnym. Kolizja kosztowała życie 51 pasażerów i załogi obu statków.

Swedish American Line sprzedał Stockholm wschodnioniemieckiemu armatorowi VEB Deutsche Seereederei w 1960 roku. Przemianowany na Volkerfreundschaft, transatlantyk został przekształcony w statek "wczasowy" dla członków partii komunistycznej i związków zawodowych. Kariera ta trwała do 1985 roku, przy czym szwedzkie koneksje statku utrzymywano poprzez liczne czartery dla Stena Line.

Volkerfreundschaft został sprzedany w 1985 r. firmie Neptunus Rex Enterprises, zarejestrowanej w Panamie, która wyczarterowała go rządowi norweskiemu, który używał go jako statku koszarowego w Oslo dla osób ubiegających się o azyl.

W tym czasie statek otrzymał imię norweskiego odkrywcy Fridtjofa Nansena.
Kolejnym właścicielem była włoska firma Starlauro, która nabyła statek w 1989 roku z zamiarem przebudowy go do dalszego użytku jako statek wycieczkowy Sorrento.

Statek został jednak sprzedany firmie Nina di Navigazione zanim wykonano jakiekolwiek prace, a wkrótce został przeniesiony do stoczni, gdzie został całkowicie "wypatroszony" i przebudowany na Italia Prima, nowoczesny statek wycieczkowy mogący przewozić 580 pasażerów. Pobyt w stoczni trwał kilka lat.

Nina przeważnie czarterowała Italia Prima innym armatorom, podobnie jak następny właściciel Classic International Cruises, dla którego statek pływał jako Athena.

Następnie statek został sprzedany portugalskiemu przedsiębiorstwu Portuscale Cruises, które zmieniło jego nazwę na Azores i także oddało w czarter.

Jednym z czarterujących był brytyjski Cruise & Maritime Voyages (CMV). Operator tem zmienił nazwę statku na Astoria i kontynuował jego czarter od posiadacza hipoteki Montepio Bank po upadku Portuscale w 2015 roku.

W 2020 roku CMV przeszło pod zarząd komisaryczny, co doprowadziło do zajęcia Astorii przez brytyjską administrację morską (Maritime & Coastguard Agency).

Społeczność shiploverów od dawna przyglądała się losom statku, spodziewając się rychłego wycofania z eksploatacji, które długo nie następowało. Ostatecznie Astoria padła ofiarą COVID-owego zastoju na rynku wycieczek morskich.

Bank Montepio wkroczył, aby odzyskać statek, przenosząc go do Rotterdamu, gdzie podjęto próby znalezienia kupca.

Miliarder, który dorobił się na kryptowalutach, Brock Pierce, nabył Astorię w połowie 2021 roku z zamiarem wykorzystania jej jako statku wycieczkowego.
Wydaje się jednak, że Pierce stracił zainteresowanie statkiem po stwierdzeniu, że koszt przywrócenia go do służby będzie ekonomicznie nieuzasadniony, biorąc pod uwagę jego zaawansowany wiek.

Aktualizacja (1 lutego 2023 r.):

Następnego dnia po fali artykułów mówiących o sprzedaży statku na złom, w mediach fachowych / branżowych pojawiło się dementi opublikowane m.in. przez serwis TradeWinds News, w którym armator statku zaprzecza, by najstarszy statek wycieczkowy świata miał zostać sprzedany do recyklingu, co zakończyłoby jego 75-letnią karierę.

Jak twiedzi Roundtable - popularny statek o barwnej karierze trwającej 75 lat może zostać sprzedany do dalszej eksploatacji, a nie na złom. Rzecznik The Roundtable LLC z siedzibą w Puerto Rico twierdzi, że doniesienia brokerów z ostatnich dni, jakoby Astoria (zbudowana w 1948 r.) miała zostać sprzedana na złom, w zakładzie zatwierdzonym przez Unię Europejską, są niezgodne z prawdą.

Dementi od armatora przyszło pomimo tego, że również w bazie danych International Ships Register prowadzonej przez S&P Global, zmieniono niedawno status statku na "przeznaczony do złomowania".

Jednakże, rzecznik The Roundtable powiedział TradeWinds w środę, że podczas gdy umowa sprzedaży statku jest jeszcze negocjowana, to nabywca wskazał, że statek będzie wykorzystywany w dalszej eksploatacji.

z mediów; PBS

Fot.: Piotr B. Stareńczak