Wdrożenie kontroli sanitarnych na granicach z Niemcami i Czechami oraz w pociągach i w portach, a także odwoływanie imprez masowych - takie działania podejmą służby państwowe w walce z koronawirusem - zapowiedział w poniedziałek premier Mateusz Morawiecki.
W poniedziałek na konferencji prasowej premier Mateusz Morawiecki zapowiedział wprowadzenie - jeszcze tego samego dnie - pierwszych kontroli sanitarnych na granicach z Niemcami i Czechami. "Jesteśmy jednymi z pierwszych w Europie, którzy taką decyzję podejmują. Wdrażamy kontrole sanitarne na głównych przejściach z Niemcami i Czechami" - poinformował premier.
"Chcę podkreślić, że w najbliższych kilkudziesięciu godzinach będziemy rozszerzać zakres tych kontroli na pozostałe przejścia graniczne" - zapowiedział. Wskazał przy tym, że na początku kontrole obejmą transport autobusowy i autokarowy. Mają być one prowadzone tak, by nie zakłócać płynności ruchu na granicy.
Kontrole sanitarne w pociągach i portach
Premier dodał, że w najbliższych dniach kontrole sanitarne zostaną także wdrożone w pociągach i w portach. Najpierw kontrole mają dotyczyć pociągów Intercity, później również połączeń w ruchu przygranicznym. Kontrola w pociągach ma być wdrożona w ciągu dwóch, trzech dni.
Morawiecki wyjaśnił, że rząd podejmuje te kroki zapobiegawcze po to, by wzrost liczby zakażonych koronawirusem był jak najwolniejszy - tak, aby służba zdrowia mogła zapewnić "jak najbardziej właściwą opiekę". Poinformował, że rozmawiał na temat wprowadzanych kontroli z kanclerz Niemiec Angelą Merkel i premierem Czech Andrejem Babiszem.
Morawiecki zaapelował też do organizatorów imprez masowych o ich odwoływanie. Jak mówił, z analiz wynika, że to imprezy masowe były jedną z przyczyn szybszego rozprzestrzeniania się koronawirusa w Niemczech i we Włoszech.
Chcę podkreślić, że ze względu na charakter rozprzestrzeniania się wirusa i gwałtowne przyrosty (liczby zakażonych) w Hiszpanii, we Francji, w Niemczech, we Włoszech, bardzo znaczące w Wielkiej Brytanii i w innych krajach Europy Zachodniej, w ślad za wczorajszą rekomendacją Głównego Inspektora Sanitarnego pana ministra Jarosława Pinkasa, chcę bardzo mocno zaapelować do wszystkich organizatorów imprez masowych o to, żeby powstrzymali się od organizacji tych imprez, żeby je po prostu w najbliższym czasie odwoływali - powiedział premier. Dodał, że są to też rekomendacje dla wojewodów.
Najbardziej zagrożeni koronawirusem są seniorzy
Obecny na konferencji szef resortu zdrowia Łukasz Szumowski wskazał, że najbardziej zagrożeni koronawirusem są seniorzy. "Gorący apel zarówno do rodzin o szczególną ostrożność, ale też do seniorów, by w możliwy sposób ograniczyć kontakty w dużych skupiskach ludzkich, ograniczyć zachowania, które mogłyby spowodować zarażenie, bo wiemy, że u osób starszych ten wirus może być groźny" - mówił.
Przekonywał też, że "niezwykle ważna jest odpowiedzialność, spokój i niewychodzenie z kwarantanny". "Pozostańmy w domu, jeśli jest konieczność dowiezienia produktów żywnościowych, tym zajmuje się wojewoda" - apelował. "Większość nas będzie zdrowa, ale jeżeli mamy tego wirusa, nie przekazujemy go" - dodał.
Przyznał, że w ramach planu epidemicznego rząd jest przygotowany zarówno na sytuację, że epidemia będzie się wygaszać, jak i na sytuację, że będą musiały być podejmowane "bardziej radykalne decyzje", takie jak np. zamykanie szkół.
Całodobowe punkty kontroli sanitarnej
Komendant Główny Straży Granicznej Tomasz Praga poinformował, że w poniedziałek od godz. 15 na przejściach: Kołbaskowo, Świecko, Olszyna, Jędrzychowice i Gorzyczki rozpoczynają pracę całodobowe punkty kontroli sanitarnej. Dodał, że zostały już opracowane procedury takich kontroli, w tym również wzory kart - karty pasażera i karty kierowcy. "Będą one dwujęzyczne - w języku polskim i angielskim" - podał.
Zapewnił też, że jeżeli będzie osoba, u której będzie można podejrzewać koronawirusa, to pojazd, którym się porusza, "zostanie odseparowany i podjęte zostaną dodatkowe czynności". "Jesteśmy na to przygotowani" - powiedział komendant SG.
Praga zaznaczył, że w tych działaniach, oprócz Straży Granicznej, bierze udział także policja, KAS, ITD, a także wojsko, resort zdrowia i wojewodowie.
Mówimy o ogromnym ruchu na granicy zewnętrznej, czyli z Rosją, Białorusią, Ukrainą - (tam) mamy w tej chwili ruch około 140 tys. podróżnych (licząc) razem z lotniskami - wskazywał Praga. Połowa z tej liczby, około 70 tys., to powroty - wjazdy na terytorium Polski, ale mamy też połączenia promowe, których w ciągu dnia w ruchu Schengen mamy od 73 do 87, a na każdym promie w tej chwili przebywa od tysiąca do dwóch tysięcy pasażerów - wyliczał. To pokazuje skalę, z jaką będziemy musieli się zmierzyć. To ogromne przedsięwzięcie - podkreślił komendant SG.
Morawiecki wyjaśnił, że rząd i podległe mu służby przygotowują się "na duży przyrost osób, które mogą zachorować na koronawirusa". "Chcemy jak najlepsze warunki medyczne stworzyć dla wszystkich tych osób" - zapewnił. "Będziemy starali się wyłapywać, kontrolować. Z jednej strony kontrola sanitarna będzie obejmowała mierzenie temperatury, ale przede wszystkim będzie zawierała tzw. formularz lokalizacyjny. Chcemy wiedzieć, gdzie te osoby się udają, tak żeby móc szybko je zlokalizować" - podkreślił premier.
Czy imprezy masowe zostają odwołane ?
Zapytany przez dziennikarzy, czy kontaktował się z przedstawicielami środowiska sportowego w sprawie organizacji imprez masowych odparł, że kraje, w których wystąpiło znacznie więcej przypadków zarażeń wywołanych koronawirusem nie wprowadziły jeszcze zakazu organizacji takich imprez. "Jednak chcemy działać bardziej roztropnie niż tamte kraje i chcemy raczej zapobiegać, w związku z tym na jutro i na pojutrze mam zaplanowane kilka, kilkanaście spotkań z różnymi środowiskami sportowymi i właściwe decyzje będą podjęte po konsultacjach" - powiedział.
Morawiecki podkreślił też, że podobne działania mogą zostać wprowadzone w funkcjonowaniu placówek oświatowych.
W szkołach, począwszy od szkół podstawowych, przedszkoli, szkół średnich, jak również uniwersytetów i szkół wyższych będziemy wprowadzali rekomendacje bądź nawet twarde zalecenia, które później będą egzekwowane przez wojewodów dotyczące organizacji funkcjonowania tych placówek. W najbliższych dniach te komunikaty będziemy przedstawiali, ponieważ chcemy szybciej niż inne kraje zachodniej Europy przedsięwziąć kroki, które mogą spowolnić rozprzestrzenianie się wirusa - dodał szef rządu.
O zasoby Agencji Rezerw Materiałowych i kontrole na lotniskach zapytany na konferencji prasowej został minister Szumowski. "Zasoby są i są one rozdysponowywane priorytetowo oczywiście do szpitali, głównie do szpitali zakaźnych" - powiedział. Podkreślił, że są też zasoby przeznaczone dla służb mundurowych, które uczestniczą w działaniach prewencyjnych.
Szumowski zaznaczył, że jeśli chodzi o zabezpieczenie przed koronawirusem, najmniej problemów jest z lotniskami. "Najwięcej kłopotów służbom sanitarnym sprawia dotarcie do osób z transportu kołowego" - wskazał. Podkreślił przy tym, że mimo dość dużego rozproszenia tych osób służbom udaje się do nich docierać.
Szef MSWiA Mariusz Kamiński wyjaśnił natomiast, że Polska Straż Graniczna jest bezpośrednio połączona z systemem PNR dot. pasażerów lotów. Mamy pełne dane o wszystkich pasażerach, zanim oni jeszcze wejdą na pokład samolotu" - zapewnił Kamiński. Jak dodał, w związku z tym odszukanie uczestników danego lotu jest bardzo łatwe.
Kamiński ocenił też, że w ciągu kilkudziesięciu godzin całość granic Polski zostanie zabezpieczona. "Od jutra wszelkie procedury medyczne i sanitarne zostaną wdrożone w stu procentach na naszych granicach zewnętrznych, czyli z Ukrainą, z Białorusią i z Rosją" - przekazał szef MSWiA.
Premier Morawiecki poinformował, że unijna współpraca w związku z epidemią koronawirusa była tematem jego rozmów m.in. z przewodniczącym Rady Europejskiej Charlesem Michelem, Andrejem Plenkoviciem - premierem Chorwacji, która pełni obecnie prezydencję w UE. "Staramy się czerpać doświadczenia od innych, staramy się działać prewencyjnie. To do tej pory wychodzi nam dobrze" - mówił Morawiecki.
Przypominał, że z inicjatywy Polski doszło już do spotkania ministrów zdrowia UE. "Podczas tych spotkań nie tylko wymieniamy się doświadczeniami, ale również Polska zaapelowała o wyasygnowanie istotnej kwoty z budżetu UE do walki z koronawirusem. Wiem, że już takie przesunięcie - ćwierć miliarda euro - następuje" - powiedział premier.
autorzy: Krzysztof Kowalczyk, Katarzyna Lechowicz-Dyl, Sonia Otfinowska, Danuta Starzyńska-Rosiecka, Mateusz Mikowski, Mateusz Roszak, Dorota Stelmaszczyk, Karolina Kropiwiec, Aleksandra Rebelińska