W nowej stoczni Zvezda zwodowano pierwszy rosyjski zbiornikowiec wielkości aframax

W Stoczni Zwiezda (Zvezda Shipbuilding Complex) na rosyjskim Dalekim Wschodzie zwodowano 12 maja statek Vladimir Monomah (Władimir Monomach) określany jako pierwszy rosyjski zbiornikowiec klasy aframax.

W projekcie zbiornikowca naftowego uwzględniono wysokie standardy bezpieczeństwa środowiskowego. Zarówno główny, jak i pomocnicze silniki mogą być zasilane zarówno tradycyjnym paliwem dieselowskim, jak i skroplonym gazem ziemnym. Długość w wysokim stopniu zautomatyzowanego statku wynosi 250 m, szerokość 44 m, nośność 114 tys. ton, prędkość 14,6 węzła, Statek posiada klasę lodową ICE-1A.

W portfelu zamówień stoczni Zvezda jest według jednych źródeł 10, a według innych - 12 zamówień na statki tego typu (łącznie z właśnie zwodowanym).

Po rozpadzie Związku Radzieckiego na jego byłych terenach nie powstały żadne statki większe od tych z budowanej obecnie w stoczni Zvezda serii zbiornikowców aframax. W czasach Związku Radzieckiego zbudowano w nim tylko jedną serię większych statków. Można by je określić jako suezmaxy lub cape size.

W latach 1977-1980 stocznia Sudostroitelnyy Zavod "Zaliv" z Kerczu na Ukrainie zbudowała dla Sovcomflot i Novoship statki: Sovetskaya Neft, Kuzbass, Kuban, Krivbass i Kavkaz. Każdy miał (wszystkie już złomowano) po 150 500 ton nośności, ok. 90 000 jednostek tonażu pojemnościowego brutto i ok. 295 m długości.

Vladimir Monomah został zwodowany z wykorzystaniem doku pływającego "Wympel" - jednego z największych w Rosji. Przesunięcie zbiornikowca z placu montażowego ma dok pływającego zajęło prawie dobę. Następnie statek został zwodowany przez zanurzenie doku pływającego.

Umowa na budowę 10 zbiornikowców aframax w stoczni Zvezda została podpisana we wrześniu 2017 roku podczas wizyty prezydenta Władimira Putina na Dalekim Wschodzie. Kontrakt obejmuje nie tylko projektowanie i budowę, ale i nadzór techniczny, obsługę i szkolenie załóg dziesiątki tankowców. 11 września 2018 roku, również w obecności prezydenta Federacji Rosyjskiej, odbyła się uroczystość położenia stępki pod pierwszy statek z serii.

Obecnie w budowie jest pięć statków - pierwsze cięcie blach na piąty zbiornikowiec z tej serii miało miejsce w lutym br. Statki budowane są dla armatora Rosnefteflot - spółki zależnej Rosneft, głównego udziałowca w stoczni.

Nowoczesny i rozległy Kompleks Stoczniowy Zwiezda (Zvezda Shipbuilding Complex) budowany jest przez konsorcjum inwestorów pod przewodnictwem Rosneft Oil Company. Jest to jedna z najnowocześniejszych stoczni świata, dzięki zastosowaniu "fundamentalnie nowych" rozwiązań technicznych - twierdzą Rosjanie.

Budowa "Zwiezdy" odbywa się w dwóch etapach. Oddano już do użytku następujące obiekty objęte pierwszym z nich: obszar prefabrykacji kadłubów, komory malarskie, płytę montażową połączoną z ośrodkiem wodowania - wyposażone w park unikatowych żurawi i suwnic, nowoczesny system transportu statków oraz pływający dok do wodowań.

Oddanie do użytku drugiego etapu zwiększy możliwości stoczni i pozwoli budować w "Zwieździe" statki i wyposażenie okrętowe "bez żadnych ograniczeń" - czytamy w doniesieniach rosyjskich mediów. Na drugi etap składają się: suchy dok, dodatkowe hale produkcyjne obejmujące pełną linię produkcyjną do budowy dużych statków i wyposażenia okrętowego.
Zakończenie budowy całej stoczni planowane jest na rok 2024.

Planowana w najbliższym czasie linia produktów stoczni Zvezda obejmuje głównie zbiornikowce, gazowce, platformy offshore i statki o wysokiej klasie lodowej, w tym największe w świecie lodołamacze z napędem nuklearnym (w zamówieniach jest jeden taki - projektu "Lider").

Zvezda Shipbuilding Complex ma rywalizować z zagranicznymi stoczniami i zapewnić Rosji flotę do zagospodarowania złóż podmorskich oraz sprawnego funkcjonowania Północnej Drogi Morskiej - najkrótszej trasy między Europą a Azją.

Płyta montażowa, jedna z największych podobnego rodzaju w Rosji i na świecie, posiada trzy tory stępkowe i unikatowy systemem transportu statków. Została już wyposażona w cztery suwnice bramowe o udźwigu po 320 ton, cztery - o unosie 100 ton oraz jedną wielką suwnicę bramową typu Goliath o udźwigu 1200 ton. Tymczasem udźwig suwnic w innych rosyjskich stoczniach nie przekracza 500 ton.

Pływający dok Wympel, w którym zwodowano pierwszy zbiornikowiec aframax stoczni Zwiezda, przeznaczony jest do wodowania dużych statków morskich o długości do 300 m i szerokości ponad 50 m, a także innych jednostek pływających, takich jak platformy offshore i ich elementy, zapewniając wysoką sprawność i bezpieczeństwo wodowania. Może obsługiwać wodowania z każdego z trzech torów stępkowych (linii montażu i wodowania kadłubów) - z wzdłużnym przesunięciem statku z placu montażowego oraz jednostki offshore - przez nasunięcie boczne z nabrzeża (z płyty montażowej) na dok, co jest możliwe dzięki temu, że baszty doku - kolumny stabilizujące / wypornościowe - nie biegną przez całą jego długość.

Ten nowoczesny dok został dostarczony do kompleksu stoczniowego 24 lipca 2018 roku. Płyta montażowa ze specjalnym dokiem pływającym nie są jedynymi ośrodkami montażu i wodowań kadłubów.

W stoczni "Zwiezda" zaplanowano także m.in. duży suchy dok o wymiarach 485 × 114 × 14 m. Bramę dokową do tego doku, mierzącą 114 m długości i 12 m wysokości, dostarczono do kompleksu stoczniowego w kwietniu bieżącego roku. Przybyła ona na pokładzie 180-metrowego ciężarowca wpływnego i została zwodowana w zatoce, wokół której położony jest kompleks stoczniowy. Zacumowana przy jednym z nabrzeży, czeka teraz za zakończenie budowy doku, który ma być gotowy w lipcu tego roku.

Co ciekawe, zarówno oficjalne komunikaty stoczni i jej głównego właściciela (Rosnieftu), jak i doniesienia mediów rosyjskich, nie wspominają w ogóle o pochodzeniu, miejscu produkcji zarówno doku pływającego używanego do wodowań, jak i bramy dokowej. Z naszej analizy drogi Hua Hai Long - ciężarowca wpływnego, który dostarczył bramę dokową, wynika, że musiała ona powstać w Chinach. Dok pływający do wodowań prawdopodobnie również powstał w chińskiej stoczni.

Stocznia Zvezda zatrudnia obecnie około 3500 pracowników, z czego 87 proc. pochodzi z Dalekiego Wschodu. Do 2024 r., kiedy budowa wszystkich obiektów ma być zakończona, liczba pracowników przekroczyć ma 7000.

Stocznia intensywnie pracuje nad rekrutacją i doskonaleniem kwalifikacji (także przekwalifikowywaniem) pracowników, rozbudową infrastruktury socjalnej w miejscowości Bolszoj Kamień oraz budową apartamentowców dla pracowników. Ukończonych i zamieszkałych jest już 10 budynków, nad pozostałymi prowadzone są prace deweloperskie. Ogólnie rzecz biorąc, do 2023 r. planuje się wybudować około 5000 mieszkań i w pełni zaspokoić potrzeby mieszkaniowe pracowników kompleksu stoczniowego Zwiezda.

Stocznia posiada obecnie zamówienia na następujące statki:
- dziesięć zbiornikowców klasy aframax (o nośności po 114 000 ton, GT 65 140), w tym Vladimir Monomah i kolejnych siedem dla armatora Rosneft i dwa dla Sovcomflot (dla wszystkich operatorem ma być Rosneftlot)
- pięć gazowców LNG przystosowanych do żeglugi w rejonach arktycznych dla Novatek (nośność 81 000 ton, GT 122 000)
- cztery arktyczne zaopatrzeniowce górnictwa morskiego (o długości niemal 106 m i tonażu pojemnościowym brutto 8842 - każdy)
- lodołamacz klasy "Lider"
- produktowiec (o nośności 3100 t i pojemności brutto 2819).

Piotr B. Stareńczak