Nor-Shipping Awards - polskie ślady w nominowanych i nagrodzonych rozwiązaniach [VIDEO]

Podczas konferencji otwierającej ostatnią edycję targów morskich Nor-Shipping, ogłoszono zwycięzców i wręczono nagrody w konkursie Nor-Shipping Award. Do uhonorowanych należy norweskie, innowacyjne rozwiązanie techniczne, które swoje pierwsze, komercyjne zastosowanie w praktyce, znajdzie w konstrukcji statku z częściowo wyposażonym  kadłubem powstającym w Polsce.

Uroczystość z udziałem Króla Norwegów Haralda V i Henrika O. Madsena, prezesa i dyrektora generalnego DNV GL odbyła się 2 czerwca w Lillestrøm (Oslo). Nagrody przyznano w trzech kategoriach. Doceniono osiągnięcia w zakresie efektywności energetycznej, innowacyjnego projektowania statków i przedsiębiorczości młodych w sektorze morskim.

W kategorii "Młodego Przedsiębiorcy" (Young Entrepreneur Award) wyróżniono 20-letniego Boyan'a Slat'a, założyciela i prezesa The Ocean Cleanup z Holandii, twórcę systemu mającego oczyszczać oceany. Zdobywając 2,2 mln USD poprzez finansowanie społecznościowe zdołał on wprowadzić swoje rozwiązanie w fazę projektu pilotowego w zmniejszonej skali.

Czytaj także: Dwudziestolatek znalazł sposób na "posprzątanie" oceanów

Jednak wśród nagrodzonych nastawionymi na promowanie innowacyjności Nor-Shipping Awards największe praktyczne znaczenie mają rozwiązania istniejące i wprowadzone już życie w realnym, komercyjnym świecie.

Nagroda w kategorii efektywności energetycznej przyznana została statkowi Harvest Frost (237 m długości całkowitej, szerokość post-panamax 40 m i 12,5 m zanurzenia), pierwszemu z serii trzech masowców zaprojektowanych głównie do przewozu zboża w ramach rozwijającej się floty amerykańskiej firmy ADM Logistics. Statek o nośności ok. 95 000 ton zaprojektowany został przez Mitsubishi Heavy Industries (MHI), zbudowany przez Oshima Shipbuilding i przekazany do eksploatacji armatorowi Archer Daniels Midland USA pod koniec października 2014 r. Masowiec ma zużywać 34 ton paliwa przy prędkości 14,5 węzła i tylko 10,67 ton przy prędkości "super eco" 10,5 węzła.

MHI dostarczyło większość z nowatorskich rozwiązań statku, łącznie z projektem koncepcyjnym i różnorodnymi "zielonymi rozwiązaniami technicznymi", w tym - Mitsubishi Air Lubrication System (MALS), czyli systemem "smarowania" podwodnej części kadłuba pęcherzykami powietrza w celu zredukowania oporu wiskotycznego (lepkościowego), opracowanym wspólnie z towarzystwem klasyfikacyjnym ClassNK i sprawdzonym wcześniej na ciężarowcach, promach i innych statkach budowanych przez MHI. Na statku zastosowano także nowy kształt dziobu mający redukować opór falowy kadłuba statku oraz system wspomagania efektywności pędnika ("lotki" kierownicy napływu umieszczone przed śrubą napędową) i specjalne ukształtowanie kołpaka piasty śruby.

W zasadzie żadna z "innowacyjnych" cech statku nie jest zupełnie nowa. Z tworzeniem "dywanu z pęcherzyków powietrza" na dnie statku eksperymentowano już podobno kilkadziesiąt lat temu. Duńska firma DK Group, już w 2008 roku, na mini-masowcu (2800 ton nośności, 81 m długości) ACS Demonstrator  zainstalowała (w ramach przebudowy w szczecińskiej stoczni remontowej Gryfia specjalnie dla celów pilotażowej demonstracji i testów rozwiązania w dużej skali) system ACS (air cavity system) "smarujący" spód kadłuba pęcherzykami powietrza. Kierownice napływu strumienia wody opływającej kadłub statku na koło śruby napędowej, to też rozwiązanie nie nowe, podobnie, jak modyfikacje kształtu kołpaka piasty śruby napędowej. Prawdopodobnie o przyznaniu nagrody właśnie temu statkowi (Harvest Frost) zadecydowało być może nagromadzenie różnych cech i rozwiązań sprzyjających podnoszeniu efektywności energetycznej w jednej jednostce pływającej.

Warto dodać, że wśród zgłoszonych i / lub nominowanych (włączonych do "krótkiej listy" finalistów pretendujących do nagrody w tej kategorii) znalazły się m.in. aluminiowy katamaran - symetryczny prom pasażersko-samochodowy o napędzie całkowicie elektrycznym Ampere z norweskiej stoczni Fjellstrand, z technologią napędu elektrycznego Siemens'a i kadłubem z działającej w Gdańsku firmy Aluship Technology oraz projekt energo-oszczędnego masowca typoszeregu B.Delta fińskiego biura projektowo-konstrukcyjnego i konsultingowego Deltamarin, według którego mają być budowane (w stoczni chińskiej) statki także dla szczecińskiego armatora - Polskiej Żeglugi Morskiej. Warto zaznaczyć, że obie firmy - Aluship Technology oraz Deltamarin - należą do Forum Okrętowego.

Z kolei nagrodę "nowej generacji statków" (Next Generation Ship Award) przyznano rozwiązaniu opatentowanemu projektowo-konstrukcyjnemu Ulstein X-Stern.

Przypomnijmy, że już zamówiono pierwsze statki zawierające to rozwiązanie w projekcie. Będą to jednostki typu SX175 do obsługi morskich turbin wiatrowych budowane przez stocznię Ulstein Verft na zamówienie niemieckiego armatora i operatora Bernhard Schulte / WINDEA Offshore. Jednak ich częściowo wyposażone kadłuby powstają w Polsce, w stoczni Crist.

Czytaj także: Zamówienie stoczni Crist na częściowo wyposażone kadłuby statków do obsługi morskich farm wiatrowych

Zastosowanie na tych statkach zarówno X-Bow (rozwiązanie, które premierę miało 10 lat temu), jak i X-Stern (po raz pierwszy na jednostce, której częściowo wyposażony kadłub powstaje w Polsce) ma ułatwić utrzymanie pozycji i zmniejszyć zużycie energii w trybie DP aż o 25 % w porównaniu do statków o konwencjonalnym kształcie kadłuba. Ponadto, w miarę, jak statek wchodzi w falę i zaczyna się w niej zanurzać, kształt X-Bow i X-Stern pozwala (zwłaszcza na rufie) na wolniejsze zwiększanie wyporności, co ogranicza "podbijanie" rufy z obszernym zazwyczaj na statkach offshore support spłaszczonym nawisem rufowym. Ulepszony rozkład wyporu (wynikający z innego rozkładu objętości kadłuba) pozwala zmniejszyć "odpowiedź na falę", a także zmniejszyć utratę prędkości statku na fali lub wybrać utrzymanie prędkości przy zmniejszonym (w porównaniu do statku o konwencjonalnym kształcie kadłuba) zużyciu paliwa.

Dzięki innowacyjnym rozwiązaniom statek może pracować w trudnych warunkach zarówno dziobem, jak i rufą w kierunku wiatru, fal i prądów morskich, co ma niemały wpływ na wykonywanie prac przy bieżącej obsłudze morskich farm wiatrowych. Nagrodzone rozwiązanie X-Stern wpływa m.in. na zmniejszenie zużycia energii przez statek i przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa i komfortu załogi.

Przed jubileuszową, 50 edycją targów Nor-Shipping, zgłoszono jako pretendentów do Nor-Shipping Award 63 statki, rozwiązania techniczne i osoby, co było rekordową liczbą w historii tych nagród. Brak zgłoszeń dotyczących statków zbudowanych lub zamówionych od poprzedniej edycji w stoczniach polskich można chyba uznać za marketingowe i autopromocyjne niedopatrzenie i zaniechanie, do którego nie powinno dojść...

Dla każdej kategorii powołano niezależne jury składające się z dziewięciu ekspertów.  Składom jury w kategoriach technicznych (Energy Efficiency Award i Next Generation Ship Award) przewodniczył Malcolm Latarche, znany morski dziennikarz techniczny, m.in. wieloletni redaktor naczelny miesięcznika "Fairplay Solutions". Organizacje i instytucje reprezentowane przez członków jury, to m.in.: International Maritime Organization (IMO), DNV GL i Norwegian Marine Technology Research Institute (MARINTEK).

Piotr B. Stareńczak/SeaMedia, rel (Nor-Shipping)

Relacja TV: Grzegorz Landowski