„Jak kształtuje się sytuacja podatkowa marynarzy w obliczu zawirowań podatkowych w Polsce w 2022 roku?” – wywiad z radcą prawnym Mateuszem Romowiczem.
Od lat sygnalizuje Pan różne zmiany w prawie i praktyce stosowania prawa podatkowego dla marynarzy. Z jakimi problemami borykają się marynarze w roku 2022?
Rok 2022 jest naprawdę złym rokiem dla marynarzy. Z miesiąca na miesiąc obserwuję narastającą falę irracjonalnych prawnie wezwań marynarzy, co z perspektywy ostatnich dwóch lat raczej nie dziwi. To co jednak budzi mój coraz większy niepokój to coraz bardziej agresywne i pozbawione podstaw prawnych podejście Urzędów Skarbowych w Polsce do sytuacji podatkowej marynarzy.
Momentami mam wrażenie, że powracamy do lat 90-tych, gdy nie miał znaczenia przepis, a o sytuacji podatnika decydowało widzimisię bezkarnego urzędnika skarbowego.
W bardzo wielu sprawach, dopiero na etapie sądowo administracyjnym udaje Nam się zabezpieczyć interesy marynarza, ale tu chciałbym zwrócić uwagę na bardzo perfidny schemat działania Krajowej Administracji Skarbowej względem marynarzy, który wymusza na marynarzu nienależną zapłatę podatku wraz z odsetkami, a potem walkę o zwrot tych pieniędzy przez lata.
Czy mógłby Pan dokładnie opisać ten schemat działania aparatu skarbowego względem marynarzy?
Obecnie Urzędy Skarbowe „celują” w marynarzy z branży offshore. Marynarz pracujący w offshore, który w latach wcześniejszych, zgodnie z prawem, złożył wnioski o ograniczenie poboru zaliczek i w większości przypadków otrzymał decyzje ograniczające pobór zaliczek za dany rok, nagle w wezwaniu dowiaduje się, że ma do zapłaty wcale niemały podatek, gdyż w chybionej ocenie Urzędu Skarbowego ulga abolicyjna mu nie przysługiwała. Co jest powodem? Sztucznie wykreowany przez urzędnika brak transportu międzynarodowego w przypadku jednostki, na której ten marynarz wykonywał pracę. Ten problem sygnalizowałem wielokrotnie, ale dochodzi do sytuacji, gdzie już nawet jeden urzędnik skarbowy wykłócał się ze mną w rozmowie telefonicznej, że gazowiec nie przewozi ładunku, bo to przecież gaz, a tego nie widać…ostatecznie wycofał się z tego karkołomnego podejścia do sprawy.
Na marginesie warto wskazać, że takie podejście aparatu skarbowego w bardzo wielu sprawach, które prowadzę jest sprzeczne z wcześniej wydanymi decyzjami, setkami indywidualnych interpretacji i obwieszczeniem MF z 2021 w zakresie ulgi abolicyjnej.
Bardzo często zanim marynarz dostanie decyzję z Urzędu Skarbowego, a czasami nawet wezwanie, dochodzi do równoległego zablokowania jego rachunków bankowych przez Urząd. Oczywiście wszystko po to, aby wywrzeć presję na podatniku. Czasami po negatywnej decyzji US, która jeszcze nie jest ostateczna, organ forsuje wszczęcie postępowanie karno-skarbowego przeciwko marynarzowi, co ma na celu wywarcie dodatkowej presji na podatniku. Co prawda, z reguły, w efekcie licznych zabiegów prawnych udaje się nam zakończyć takie postępowanie pozytywnie dla marynarza.
Czy dotyczy to wszystkich Urzędów Skarbowych?
W obrębie Izby Skarbowej w Gdańsku tak. Niestety w tym roku również Urzędy Skarbowe w obrębie Izby Skarbowej w Szczecinie zaczęły powoli powielać te niepokojące i w mojej ocenie bezprawne praktyki. Wielu marynarzy z tego powodu czuje się najzwyczajniej w świecie oszukanych przez system. Dotyczy to szczególnie tych, którzy przeszli na emeryturę i nagle tracą oszczędności życia lub blokuje im się na lata dostęp do ich oszczędności emerytalnych.
Niestety w skali całej Polski obserwujemy coraz bardziej agresywne podejście Urzędów Skarbowych do marynarzy z branży offshore.
Czy organy podatkowe wzywają też innych marynarzy, nie tylko z branży offshore?
Oczywiście, że tak. Często w związku z różnymi wydatkami, które wcale nie są zbyt duże np. zakup motoru lub drogiego roweru. Coraz częściej jednak dochodzi do wezwań w efekcie wymiany informacji podatkowej z zagraniczną administracją. Niestety informacje z zagranicznych administracji czasami są bardzo lakoniczne lub wręcz zdawkowe, co oczywiście polski aparat skarbowy przy prawie każdej okazji próbuje interpretować na niekorzyść podatnika.
W wielu przypadkach, przy umiejętnym zajęciu stanowiska w reakcji na wezwanie marynarza, udaje się nam sprawnie zakończyć sprawę we wczesnym jej stadium. Z reguły wymaga to jednak pomocy profesjonalnego pełnomocnika i bardzo rozbudowanej argumentacji.
Czasami zdarza się również tak, iż pomimo wielu zabiegów, zaprezentowania szerokiego wywodu prawnego organ idzie w zaparte, a wtedy trzeba już na etapie kontaktu z Urzędem Skarbowym tak pokierować sprawą, aby maksymalnie zwiększyć swoje szanse w postępowaniu sądowo administracyjnym. Z całą mocą należy podkreślić, iż postępowanie przed Urzędem Skarbowym ma kluczowe znaczenie dla każdej sprawy marynarza, gdyż to materiał dowodowy zebrany na tym etapie tworzy pewną zamkniętą całość, w dalszych etapach odwoławczych.
Znany jest Pan z tego, że stara się Pan dość nieszablonowo zwalczać różne zakusy organów podatkowych względem marynarzy. Co proponuje Pan tym razem?
Oczywiście reagujemy jako Kancelaria na te różne, wręcz czasami kuriozalne, praktyki aparatu skarbowego, ale z uwagi na to co się obecnie dzieje sprowadzę moją odpowiedź tylko do lakonicznego stwierdzenia, że każda sprawa marynarza ma charakter wysoce indywidualny, a w obecnych czasach ma to szczególne znaczenie dla wypracowania skutecznej strategii działania w danej sprawie.
Zapewniam Panią, że przyjęte przez nas strategie przynoszą w bardzo wielu sprawach pozytywny skutek dla marynarzy. Nie są to postępowania łatwe i są bardzo czasochłonne, co więcej bardzo dużo również zależy od składów orzekających sądów administracyjnych, gdzie również brakuje jednolitości. Mamy liczne sytuacje, w których dokładnie tych samych stanach faktycznych jeden marynarz nie płaci w ogóle podatku w Polsce, co jest zgodne z prawem, a drugim (nawet na tym samym statku) już ten podatek zapłacić musi, bo tak wymyślił sobie urzędnik a niefortunne składy orzekające w WSA i NSA poparły te wadliwe podejście do marynarza. Wtedy pozostają Nam już bardzo szczególne drogi zwalczania takich orzeczeń, na co często sam marynarz już nie ma po prostu siły, co z drugiej strony jest w pełni zrozumiałe.
Na ile Polski Ład wpłynął na sytuację marynarzy w Polsce?
Z pewnością Polski Ład wprowadził ogromny chaos i nerwowość w samych organach podatkowych, że o podatnikach nie wspomnę. Biorąc pod uwagę fakt, iż w dalszym ciągu pozostawiono ulgę abolicyjną i postępowanie w zakresie ograniczenia poboru zaliczek, to marynarze tych zmian, aż tak mocno na razie nie odczuli.
Niemiej jednak rozliczenie tego roku 2022 na kanwie w sumie 2 różnych dużych nowelizacji i poprzednich przepisów z pewnością będzie nie lada wyzwaniem, co z pewnością przysporzy licznych wątpliwości interpretacyjnych i problemów nie tylko podatnikom, ale również tym którzy tych marynarzy będą rozliczać. Z mojej perspektywy Polski Ład to bardzo nieudolna i nieudana rewolucja polskiego systemu podatkowego, za którą wszyscy zapłaciły wysoką cenę.
To w takim razie co w roku 2022 zmieniło się dla marynarzy?
Sposób rozliczania dochodów marynarzy z pracy u greckiego armatora, gdyż dochody te zostały objęte metodą proporcjonalnego zaliczenia, co tym samym daje podstawę do zastosowania instytucji ograniczenia poboru zaliczek w roku 2022 i rozliczenia tych dochodów w oparciu o ulgę abolicyjną.
Mogę również uspokoić marynarzy pracujących poza sektorem offshore, że na obecnym etapie aparat skarbowy nie próbuje podważać transportu morskiego w przypadku klasycznych jednostek transportowych np. kontenerowce, drobnicowce, ro-ro, statki pasażerskie etc. Trudno jednak przewidzieć co będzie się działo w roku 2023.
No właśnie, a czy już wiemy co zmieni się w przepisach podatkowych dla marynarzy w roku 2023?
Tego chyba nikt do końca nie wie, jeśli mielibyśmy się skupiać na polskich przepisach podatkowych, które będą ponownie szeroko nowelizowane w okolicach lipca br. Pozostawię bez głębszego komentarza takie praktyki legislacyjne, ale są one po prostu patologiczne.
Jeśli chodzi o zmiany w umowach podatkowych, które zawarła lub zmieniła Polska, to od 1 stycznia 2023 roku zmieniają się przepisy dotyczące umowy maltańskiej, co z kolei spowoduje, że roku 2023 w przypadku marynarzy będzie rozliczany na zasadzie proporcjonalnego zaliczenia tzn. pojawi się w tym przypadku obowiązek złożenia wniosku o ograniczenie poboru zaliczek lub zapłaty zaliczek na poczet PIT przez marynarza zatrudnionego u maltańskiego armatora w roku 2023. Co więcej marynarze, jeśli przepisy krajowe nie ulegną zmianom w tych zakresach, będą mogli skorzystać z ulgi abolicyjnej.
Dziękuję za rozmowę.
USD
EUR
CHF
GBP