Od 30.03.2019 roku „nowa” lista „rajów podatkowych” dla marynarzy

Kilka miesięcy temu opublikowaliśmy artykuł dotyczący „rajów podatkowych”, które są podatkowo niekorzystne dla polskich marynarzy i skutkują każdorazowo obowiązkiem rozliczenia w Polsce dochodów uzyskanych od armatorów z faktycznymi zarządami w ww. krajach lub terytoriach. W ówczesnym czasie nie była znana nowa lista rajów podatkowych, którą do końca marca 2019 roku miało ustanowić Ministerstwo Finansów.

Dnia 30.03.2019 roku weszło w życie nowe Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2019 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U.2019.599), w którym utrzymano dotychczasową listę 26 „rajów podatkowych”.

Państwa usunięte z listy „rajów podatkowych” na przestrzeni ostatnich lat

W Rozporządzeniu Ministerstwa Finansów z dnia 23 kwietnia 2015 roku usunięto 6 krajów i terytoriów z listy “rajów podatkowych” tj.: Belize, Bermudy, Gibraltar, Kajmany, Montserrat, oraz Turks i Caicos.

Z kolei w oparciu myśl o kolejne Rozporządzenia od 23 maja 2017 roku usunięto następujące 5 krajów i terytoriów z listy stosujących szkodliwą konkurencję w zakresie podatku PIT tj.: Wspólnota Bahamów, Księstwo Liechtensteinu, Barbados, Federacja Saint Kitts i Nevis, Saint Vincent i Grenadyny.

Uwagi wymaga fakt, iż w sytuacji, gdy dane kraje/terytoria zostały usunięte z listy „rajów podatkowych”, ale nie zawarły z Polską umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, polskie organy podatkowe będą, wbrew przepisom, odmawiają marynarzom prawa ulgi abolicyjnej warunkując ją od zapłaty podatku zagranicą np. Kajmany, Gibraltar.

Powyższe stanowiska są niezgodne z przepisami prawa, ale niestety stały się już utartą praktyką organów podatkowych w Polsce, która to praktyka została w niektórych przypadkach zaaprobowana przez sądy administracyjne (sic!).

Należy zauważyć, iż zgodnie z przepisami w przypadku usunięcia danego państwa lub terytorium z listy „rajów podatkowych” i braku umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z ww. państwem marynarzowi, który wykonuje pracę dla armatora z faktycznym zarządem w takim państwie/terytorium, przysługuje marynarzowi ulga abolicyjna w Polsce bez względu na to czy zapłacił on podatek zagranicą, czy też nie.

Niestety na kanwie bardzo profiskalnego podejścia polskich organów podatkowych, polscy marynarze pracujący u armatorów z ww. krajów/ terytoriów np. Belize lub Bermudy, muszą liczyć się z opodatkowaniem w Polsce, chyba że został za nich odprowadzonych podatek zagranicą, co w przypadku ww. państw z reguły nie ma miejsca.

Przypominamy, iż polscy marynarze pracujący w ww. modelu w danym roku podatkowym, będą również zobowiązani do wpłacania zaliczek na poczet PIT do polskiego Urzędu Skarbowego właściwego przez ich miejsce zamieszkania, w wysokości 18% faktycznie uzyskanych dochodów, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym wrócili do Polski ze statku lub po miesiącu, w którym uzyskali dochód będąc w Polsce. Zaliczki te następnie rozlicza się w zeznaniu rocznym po zakończeniu danego roku podatkowego. W takich przypadkach nie ma możliwości uzyskania przez podatnika ograniczenia poboru zaliczek, gdyż organy podatkowe ograniczą zaliczki tylko w przypadku posiadania przez marynarza dokumentów potwierdzających fakt zapłaty podatku zagranicą.

Nowa lista rajów podatkowych od 30 marca 2019 roku

Zgodnie z art. 23 v ustawy o PIT ogłoszono Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2019 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U.2019.599), które weszło w życie 30 marca 2019 roku, ustanawiając następującą listę „rajów podatkowych”:

1) Księstwo Andory;
2) Anguilla – Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i
Irlandii Północnej;
3) Antigua i Barbuda;
4) Saint-Maarten, Curacao – kraje wchodzące w skład Królestwa Niderlandów;
5) Królestwo Bahrajnu;
6) Brytyjskie Wyspy Dziewicze – Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa
Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej;
7) Wyspy Cooka – Samorządne Terytorium Stowarzyszone z Nową Zelandią;
8) Wspólnota Dominiki;
9) Grenada;
10) Sark – Terytorium Zależne Korony Brytyjskiej;
11) Hongkong – Specjalny Region Administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej;
12) Republika Liberii;
13) Makau – Specjalny Region Administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej;
14) Republika Malediwów;
15) Republika Wysp Marshalla;
16) Republika Mauritiusu;
17) Księstwo Monako;
18) Republika Nauru;
19) Niue – Samorządne Terytorium Stowarzyszone z Nową Zelandią;
20) Republika Panamy;
21) Niezależne Państwo Samoa;
22) Republika Seszeli;
23) Saint Lucia;
24) Królestwo Tonga;
25) Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych – Terytorium Nieinkorporowane
Stanów Zjednoczonych;
26) Republika Vanuatu.

Warto podkreślić, iż jest to tożsama lista, z tą która obowiązywała od 23 maja 2017 roku na kanwie Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (DZ.U.2017.poz.998).

Raje podatkowe, a ulga abolicyjna w Polsce dla marynarzy

Polski marynarz, który uzyska przychody z tytułu pracy najemnej wykonywanej na statku morskim eksploatowanym przez przedsiębiorstwo z efektywnym zarządem w "raju podatkowym" będzie podlegał obowiązkowi podatkowemu w Polsce, przy czym do obliczenia podatku należnego za dany rok będzie w tym przypadku miała zastosowanie ww. metoda proporcjonalnego zaliczenia (odliczenia podatku zapłaconego za granicą).

Ponadto, w przypadku „rajów podatkowych” zgodnie z art. 27g ust. 3 ustawy o PIT wyłączono możliwość zastosowania ulgi abolicyjnej, która na przestrzeni ostatnich lat umożliwiła wielu polskim marynarzom uniknięcie zapłaty podatku w Polsce np. praca na rzecz armatora singapurskiego, norweskiego, katarskiego lub australijskiego etc.

W związku z powyższym dochody uzyskane przez marynarza będącego polskim rezydentem podatkowym z "raju podatkowego" będą podlegać opodatkowaniu na zasadach ogólnych w Polsce bez możliwości skorzystania z ulgi abolicyjnej.

Od obliczonej w powyższy sposób podstawy opodatkowania za dany rok podatkowy, obejmującej uzyskane przychody ze źródeł położonych w "raju podatkowym" należy obliczyć podatek wg obowiązującej w Polsce skali podatkowej. Następnie należy od tego podatku odliczyć kwotę równą podatkowi zapłaconemu w "raju podatkowym", jeżeli w ogóle został tam zapłacony jakikolwiek podatek i podatnik (marynarz) uzyskał stosowny dokument poświadczający ten fakt. Jeżeli podatnik (marynarz) nie posiada takiego dokumentu lub nie zapłacił podatku w "raju podatkowy" (co jest dość powszechne), wtedy jest on zobowiązany do zapłaty całej wyliczonej kwoty podatku w Polsce w oparciu o polską skalę podatkową tj. stawka 18 % PIT do dochodu nie przekraczającego 85.528 pln w roku podatkowym, a powyżej tej kwoty stawka PIT 32% np. do 30 kwietnia 2020 roku za rok 2019/

Należy pamiętać, iż polscy marynarze zatrudnieni w ww. modelu w danym roku podatkowym, będą również zobowiązani do wpłacania zaliczek na poczet PIT do polskiego Urzędu Skarbowego właściwego przez ich miejsce zamieszkania, w wysokości 18% faktycznie uzyskanych dochodów, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym wrócili do Polski ze statku lub po miesiącu, w którym uzyskali dochód będąc w Polsce. Zaliczki te następnie rozlicza się w zeznaniu rocznym po zakończeniu danego roku podatkowego. W takich przypadkach nie ma możliwości uzyskania przez podatnika ograniczenia poboru zaliczek.

Wnioski

Jak wielokrotnie wskazywaliśmy tzw. "raje podatkowe" nie są korzystne podatkowo dla marynarzy posiadających rezydencję podatkową w Polsce i rodzą liczne obowiązki w Polsce m.in. obowiązek zapłaty zaliczek na poczet PIT w roku podatkowym oraz po zakończeniu roku podatkowego obowiązek rozliczenia podatkowego i zapłaty podatku w Polsce.

Niestety praktyka organów podatkowych z ostatnich lat wskazuje na tendencję opodatkowywania dochodów uzyskiwanych przez polskich marynarzy z pracy na rzecz armatorów usytuowanych w krajach/terytoriach usuniętych z listy rajów podatkowych, chyba że marynarz udokumentuje, iż odprowadzono za niego podatki w tym kraju lub na tym terytorium. W takiej sytuacji marynarz może skorzystać z prawa do ulgi abolicyjnej, w innym przypadku organ podatkowy, wbrew przepisom, tego prawa najprawdopodobniej odmówi.

Jak wynika z praktyki obrotu, w ww. krajach lub terytoriach z reguły nie odprowadza się za polskich marynarzy żadnych podatków.

Zespół Kancelarii reprezentuje marynarzy przed organami podatkowymi i rozlicza marynarzy podatkowo w całej Polsce.