Trybunał Sprawiedliwości: platforma jack-up, to nie statek, więc nie ma zwolnienia z VAT

Deloitte, firma konsultingowa zajmująca się m.in. doradztwem prawnym i podatkowym, relacjonuje zagadnienia zwolnienia z VAT dla dostawy platformy wiertniczej, pojęcia jednostki pływającej i pełnego morza w opinii Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości. Zdaniem Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości, samopodnośna morska platforma wiertnicza nie jest jednostką pływającą przeznaczoną do żeglugi na pełnym morzu, a tym samym jej dostawa nie może być objęta stawką 0% lub zwolnieniem.  

Taki wniosek wynika z opinii Rzecznika Generalnego przedstawionej 10 kwietnia 2019 r. w sprawie C-291/18. Opinia sama nie stanowi rozstrzygnięcia sprawy, lecz będzie miała wpływ na treść orzeczenia i może być punktem odniesienia przy ocenie możliwości zastosowania stawki 0% przy transakcjach związanych z jednostkami pływającymi.

Sprawa dotyczy dostawy platform wiertniczych składających się z dryfującego kadłuba wyposażonego w kilka ruchomych nóg. Po zaholowaniu platformy na docelowe miejsce, nogi wysuwają się zakotwiczając platformę na dnie morza oraz unosząc jej kadłub znacznie powyżej poziomu wody. Chodzi więc o platformę samopodnośną (jack-up).

Analizując, czy dostawa takiej platformy może korzystać ze zwolnienia związanego z dostawami jednostek pływających, Rzecznik Generalny rozwinął pojęcie "jednostki pływającej" w rozumieniu Dyrektywy VAT oraz wskazał cechy, jakie jego zdaniem powinna mieć taka jednostka pływająca, by jej dostawa podlegała zwolnieniu bądź stawce 0%.

W opinii Rzecznika Generalnego, za jednostkę pływającą należy uznać jakiegoś rodzaju statek, który jest w stanie transportować ludzi lub towary. Zwrócił uwagę, że platforma wiertnicza nie ma wielu standardowych cech jednostki pływającej, takich jak dziób, kotwica czy mechanizm sterujący - pomimo tego, że na platformie jest załoga i prowadzony jest dziennik pokładowy.
Ponadto, Dyrektywa VAT przewiduje zwolnienie dla takich jednostek pływających, które są przeznaczone do żeglugi na pełnym morzu. Wobec braku własnego napędu i w konsekwencji braku możliwości samodzielnego wypłynięcia daleko od brzegu - na pełne morze, zdaniem Rzecznika nie można uznać, że platforma wiertnicza jest przeznaczona do żeglugi na pełnym morzu. Co za tym idzie, do platformy wiertniczej nie można stosować zwolnień przewidzianych dla statków morskich.

Rzecznik wskazał przy tym, że jego zdaniem warunek dotyczący pełnego morza oznacza, że jednostka pływająca musi być faktycznie wykorzystywana do działalności na pełnym morzu. Nie wystarczy, by jednostka jedynie nadawała się do wypłynięcia na pełne morze - konieczne są faktyczne czynności.

Rzecznik Generalny w swojej opinii poruszył także kwestię rozumienia pojęcia "pełnego morza". Jego zdaniem, wobec braku definicji w Dyrektywie VAT oraz Traktacie o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, należy posługiwać się pojęciem pełnego morza zgodnie z zasadami prawa międzynarodowego. Pełnym morzem nie będzie więc morze terytorialne, szelf kontynentalny ani wyłączna strefa ekonomiczna państwa członkowskiego UE.

Podsumowując, zdaniem Rzecznika Generalnego w analizowanej sprawie samopodnośna platforma wiertnicza nie będzie korzystała ze zwolnienia przewidzianego dla statków morskich, gdyż z jednej strony nie powinna zostać uznana za jednostkę pływającą przeznaczoną do żeglugi po pełnym morzu, a z drugiej strony nie będzie prowadziła działalności wiertniczej na pełnym morzu - a jedynie na morzu terytorialnym państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

Konkluzje płynące z opinii, a także treść mającego zapaść w sprawie orzeczenia, mogą wpłynąć na interpretację Dyrektywy w kwestiach związanych ze zwolnieniami dla transakcji dotyczących statków morskich. Rozważania dotyczą wprawdzie traktowania na gruncie VAT dostaw platform wiertniczych, jednak w szerszym kontekście mogą dotyczyć innych jednostek, których konstrukcja może budzić wątpliwości co do objęcia ich zakresem definicji "statku morskiego".
Istotne jest również zwrócenie uwagi na przeznaczenie jednostki pływającej oraz wyjaśnienie, jak należy rozumieć pojęcie "pełne morze" (niedookreślone w Dyrektywie).
Wykluczenie wyłącznej strefy ekonomicznej z zakresu tego pojęcia może być niekorzystne z punktu widzenia transakcji związanych np. ze statkami morskimi wykonującymi działalność wyłącznie na akwenach stanowiących wyłączną strefę ekonomiczną.

Jak wskazuje Deloitte, pozostaje obserwować, jak do opinii rzecznika odniosą się sędziowie wydający orzeczenie w sprawie C-291/18 .

Zainteresowani mogą się zapoznać się z pełną treścią opinii Rzecznika Generalnego tutaj.

rel (Deloitte)