Od 01.01.2018 roku zmiany w opodatkowaniu najmu a podatki marynarskie

Dnia 1 stycznia 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, która wprowadziła znaczące zmiany w zakresie opodatkowania przychodu z najmu. 

Przepisy dotychczasowe

Zgodnie z przepisami wynikającymi z ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w brzmieniu obowiązującym do końca 2017 r. osoby, które nie prowadziły działalności gospodarczej w zakresie najmu, a zamierzały wynająć posiadane mieszkanie czy dom – mogły rozliczać się z fiskusem na dwa sposoby: za pomocą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (stawka 8,5%) bądź na zasadach ogólnych (stawki 18% i 32%).

Obie z form opodatkowania mają swoje zalety: w przypadku ryczałtu głównym atutem, poza niską stawką podatkową, jest uproszczona forma opodatkowania, niewymagająca skomplikowanej dokumentacji. Warto zauważyć, że podstawą opodatkowania jest uzyskiwany przychód. Odmiennie jest w przypadku wyboru opodatkowania na zasadach ogólnych: stawki podatkowe są zdecydowanie wyższe, a podstawę opodatkowania stanowi uzyskany dochód. Stąd też istnieje możliwość odliczenia kosztów uzyskania przychodu, takich jak koszty remontów, ubezpieczenia mieszkania, czy jego amortyzacji. Oznacza to jednak konieczność prowadzenia rozbudowanej dokumentacji.

W praktyce, znaczna część podatników wybierała uproszczoną formę opodatkowania w postaci ryczałtu. Podatników przekonywała przede wszystkim łatwość wyliczenia należnego podatku z uwzględnieniem niskiej stawki. Uzyskiwanie przychodów z najmu wiąże się z koniecznością samodzielnego obliczania miesięcznej zaliczki na podatek i wpłacania jej do Urzędu Skarbowego. Dla marynarzy szczególne znaczenie miał także fakt, iż wybór tej formy opodatkowania najmu nie wymaga prowadzenia dokumentacji uwzględniającej koszty uzyskania przychodu – zbieranie, analizowanie i podsumowywanie danych dotyczących wyżej wymienionych kosztów jest znacznie utrudnione, gdy wynajmujący znaczną część roku przebywa poza granicami kraju. Dla małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, znaczenie miała również możliwość złożenia pisemnego oświadczenia o opodatkowaniu całości przychodu przez jednego z nich. Należy zauważyć, że umożliwia to łatwiejsze opodatkowanie najmu tym marynarzom, których małżonkowie przebywają stale w Polsce.

Co najważniejsze dla marynarzy, ryczałtowa forma opodatkowania przychodów z najmu nie skutkuje obowiązkiem ujawnienia dochodów zagranicznych, które marynarz uzyskuje, a które nie podlegają ujawnieniu w Polsce np. dochody z pracy na rzecz cypryjskiego lub greckiego armatora. W takim przypadku, dochody z najmu rozliczane są w odrębnym zeznaniu rocznym tj. PIT-24.

W sytuacji opodatkowania dochodów z najmu na zasadach ogólnych obowiązek ujawnienia dochodów zagranicznych pojawia się, gdyż zagraniczne dochody marynarza będą łączyć się z dochodami z najmu i zostaną ujawnione w jednym zeznaniu rocznym tj. PIT-36.

Po wprowadzeniu zmian podatnicy również muszą wybrać czy decydują się na zryczałtowaną formę opodatkowania, czy też na opodatkowanie na zasadach ogólnych. 

Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. 

Pierwotny projekt nowelizacji zakładał zmianę polegającą na wprowadzeniu do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne nowego brzmienia art. 6 ust. 1a: „Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają również otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli w roku poprzedzającym rok podatkowy przychody osiągnięte z tego tytułu nie przekroczyły kwoty 100 000 zł”. Oznaczałoby to, że zryczałtowaną formę opodatkowania przychodów z tytułu najmu mogłyby wybrać tylko te osoby, których przychód z ww. tytułu nie przekraczałby wskazanej powyżej kwoty. Pozostałe osoby musiałyby rozliczać się na zasadach ogólnych. Należy jednak wskazać, iż projektowane przepisy nie weszły w życie we wskazanym powyżej brzmieniu. 

Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne nie zmieniła brzmienia art. 6 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Przepis ten funkcjonuje zatem w niezmienionej formie: „opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają również otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze”. Ustawa z dnia 27 października 2017 r. zmieniła jednak brzmienie przepisu art. 12 ust. 1 pkt 3 – zamiast jednolitej stawki ryczałtu wynoszącej 8,5% przychodów obecnie ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5% przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a, do kwoty 100 000 zł; od nadwyżki ponad tę kwotę ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 12,5% przychodów. 

Nadto ustawa z dnia 27 października 2017 r. wprowadziła do art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ustęp 13, zgodnie z którym „w przypadku osiągania przez małżonków przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a, kwota przychodów określona w ust. 1 pkt 3 lit. a, dotyczy łącznie obojga małżonków”. Oznacza to, że małżonkowie nie będą mieli możliwości obniżenia podatku z tytułu przychodu z najmu w przypadku osobnego rozliczenia się. 

Podsumowanie

Wprowadzone zmiany mają na celu „ ograniczenie stosowania preferencyjnej stawki opodatkowania tylko do podatników, którzy tego rodzaju przychody traktują jako dodatkowe źródło dochodów” (Uzasadnienie rządowego projektu stawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – Druk nr 1878). 

W porównaniu do pierwotnie projektowanych zmian, wprowadzone przepisy nie uniemożliwiają skorzystania ze zryczałtowanego opodatkowania tym podatnikom, których przychody z tytułu najmu przekroczą 100 000 zł. Nadal każdy z podatników będzie mógł wybrać opodatkowanie na zasadach ogólnych lub za pomocą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Różnica polega na tym, iż preferencyjna stawka ryczałtu wynosząca 8,5% znajdzie zastosowanie do przychodów z tytułu najmu do kwoty 100 000 zł, natomiast od nadwyżki ponad tę kwotę zastosowanie znajdzie stawka w wysokości 12,5%. Należy również pamiętać, iż limit, o którym mowa powyżej, dotyczyć będzie łącznie małżonków.

Z punktu widzenia marynarzy, dla których wynajem stanowi dodatkowe źródło dochodów okoliczności powyższe mają takie znaczenie, iż w przypadku wyboru zryczałtowanej formy opodatkowania marynarz nie ma obowiązku ujawniania dochodów zagranicznych, gdyż dochody z najmu rozliczane są w odrębnym zeznaniu rocznym.