Ministerstwo Finansów w dniu 31.10.2016 roku (numer interpretacji: DD10.8201. 1.2016.GOJ) wydało interpretację ogólną, w której wyjaśniono bardzo ważną dla marynarzy kwestię rozliczania zagranicznych dochodów uzyskiwanych przez polskich marynarzy przy zastosowaniu ulgi abolicyjnej. Interpretacja ta dotyczy m.in. dochodów uzyskiwanych przez polskich marynarzy z Norwegii, Singapuru, Kataru, Arabii Saudyjskiej, Indii etc.
W naszej ocenie pośrednio interpretacja ta też może wpłynąć na zastosowanie prawa do ulgi abolicyjnej w przypadku problematycznych modeli zatrudnienia, gdzie państwo faktycznego zarządu przedsiębiorstwa eksploatującego jednostkę na której pracuje polski marynarz, nie zawarło z Polską żadnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania i nie jest zarazem rajem podatkowym np. Brazylia, Angola, Nigeria.
Powyższa interpretacja ogólna została wydana na kanwie rozbieżności interpretacyjnych dotyczących ulgi abolicyjnej w sprawach prowadzonych przez Kancelarię, które były różnie rozpatrywane przez sądy administracyjne (wojewódzkie sądy administracyjne oraz Naczelny Sąd Administracyjny).
Ulga abolicyjna, a dwie metody unikania podwójnego opodatkowania
Polscy marynarze, którzy uzyskali zagranicą dochody z pracy najemnej na statkach podlegające w Polsce rozliczeniu z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia, mają prawo do odliczenia od podatku dochodowego tzw. ulgi abolicyjnej, czyli kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy podatkiem obliczonym z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia a podatkiem obliczonym według metody wyłączenia z progresją. Zgodnie z art. 27g ust. 2 ustawy o PIT odliczeniu podlega kwota stanowiąca różnicę między podatkiem obliczonym zgodnie z art. 27 ust. 9 albo 9a ww. ustawy (tj. metody proporcjonalnego odliczenia) a kwotą podatku obliczonego od dochodów ze źródeł, o których mowa w ust. 1, przy zastosowaniu do tych dochodów zasad określonych w art. 27 ust. 8 ww. ustawy (tj. metody wyłączenia z progresją). Możliwość skorzystania z ulgi abolicyjnej nie została uzależniona od tego, czy ww. dochody osiągnięte zagranicą zostały opodatkowane w państwie źródła, tj. w państwie, w którym podatnik je uzyskuje. Nie ma też znaczenia, czy Polska zawarła czy nie zawarła z tym państwem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Najważniejsze jest to, czy dochody zagraniczne podlegają opodatkowaniu w Polsce przy zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego. Metoda ta ma również zastosowanie w przypadku, gdy z danym państwem Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Odliczenia nie stosuje się, jedynie w przypadku gdy określone dochody uzyskane zostały w krajach na terytorium wymienionych w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, tzw. raje podatkowe. Reasumując, podatnik w sytuacji, gdy przysługuje mu prawo do ulgi abolicyjnej, jest obowiązany rozliczyć swoje dochody w Polsce. W Polsce zastosowanie znajdzie art. 27g ustawy o PIT przewidujący ulgę abolicyjną czyli podatnik będzie mógł pomniejszyć swój podatek o kwotę będącą różnicą pomiędzy podatkiem wyliczonym przy zastosowaniu metody proporcjonalnego odliczenia a podatkiem wyliczonym przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją, co z reguły prowadzi do „wyzerowania” podatku należnego w Polsce.
Rozbieżności w stosowaniu ulgi abolicyjnej
Jak wielokrotnie sygnalizowaliśmy rozbieżności w stosowaniu ulgi abolicyjnej przez organy podatkowe i sądy administracyjne były znaczące, gdyż prowadziły do skrajnych stanowisk w takich samych sytuacjach tj. od pełnego opodatkowania w Polsce po pełne zastosowanie ulgi abolicyjnej, czyli brak opodatkowania w Polsce.
W sprawie prowadzonej przez Kancelarię, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 października 2015 r. orzekł, iż zapłata podatku za granicą jest nadrzędnym warunkiem korzystania z ulgi, tak więc nie ma podstaw do jej zastosowania, jeśli wynagrodzenie marynarza jest zwolnione z podatku zagranicą. W takim przypadku nie występuje bowiem podwójne opodatkowanie. Z kolei zastosowanie ulgi oznaczałoby całkowite i bezpodstawne zwolnienie z podatku. Jak wskazywaliśmy przy wielu okazjach, takie stanowisko nie znajdowało poparcia w żadnych przepisach prawa podatkowego w Polsce, co stało się podstawą do kierowania licznych wniosków o indywidualne interpretacje do Ministerstwa Finansów przez Kancelarię, w celu zabezpieczenia interesu podatkowego marynarzy.
Szczególnej uwagi wymaga fakt, iż wszystkie interpretacje wydane przez izby odpowiedzialne za ich wydawanie w imieniu Ministra Finansów potwierdzały prawidłowość stanowiska prezentowanego przez Kancelarię.
Z kolei w innej sprawie, w której Kancelaria reprezentowała marynarza tj. w wyroku z 2 grudnia 2015 r. Naczelny Sąd Administracyjny zajął całkowicie odmienne stanowisko niż przedstawione w wyroku z 20 października 2015 roku, stwierdzając iż uzależnienie zastosowania ulgi abolicyjnej w odniesieniu do polskiego marynarza od zapłaty przez niego podatku w innym państwie jest całkowicie nieuzasadnione prawnie. Powyższe stanowisko zostało poparte argumentacją wskazującą, iż żaden przepis prawa takiego warunku nie wprowadził przy zastosowaniu ulgi abolicyjnej w Polsce.
Interpretacja ogólna Ministerstwa Finansów
Minister Finansów chcąc rozwiać wątpliwości interpretacyjne dotyczące ulgi abolicyjnej wprost stwierdził w opisywanej interpretacji, iż polski marynarz uzyskujący przychody z innego państwa, który zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania może być opodatkowany w drugim państwie, ale faktycznie został zwolniony (brak zapłaty podatku zagranicą) i do tego przychodu znajdzie zastosowanie metoda proporcjonalnego odliczenia, jest uprawniony do rozliczenia się w Polsce na zasadach określonych w art. 27 ust. 9 i 9a ustawy o PIT (metoda proporcjonalnego zaliczenia).
Z uwagi na powyższe podatnikowi przysługuje prawo do ulgi abolicyjnej na zasadach określonych w tym przepisie, tak więc bez względu na to czy podatek został faktycznie zapłacony zagranicą czy też nie.
Wnioski
Niestety w dalszym ciągu organy podatkowe w Polsce bardzo niejednolicie interpretują przepisy regulujące prawo do ulgi abolicyjnej przychylając się raczej do tej mniej korzystnej dla marynarzy interpretacji prawa podatkowej tj. warunkując zastosowanie ulgi abolicyjnej od zapłaty podatku zagranicą. Taka sytuacja jest kuriozalna biorąc pod uwagę, iż w Polsce źródłem prawa podatkowego może być tylko ustawa lub akt wyższego rzędu.
Wielokrotnie sygnalizowaliśmy, iż takie interpretacje są niezgodne z prawem obowiązującym w Polsce.
Opisana powyżej ogólna interpretacja Ministerstwa Finansów powinna definitywnie rozwiać te wątpliwości interpretacyjne, gdyż wskazano w niej wprost, że ulgi abolicyjnej nie można warunkować od zapłaty podatku zagranicą przez polskiego marynarza.
Można mieć tylko nadzieję, iż wydana ww. interpretacja ogólna będzie faktycznie honorowana przez organy podatkowe w toku prowadzonych postępowań.
http://www.kancelaria-gdynia.eu
www.facebook.com/Legal.Marine.Mateusz.Romowicz
Autor jest radcą prawnym w Kancelarii Radcy Prawnego Legal Consulting - Mateusz Romowicz.
USD
EUR
CHF
GBP
PortalMorski.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.