Ulga abolicyjna na przestrzeni ostatnich lat stała się bardzo ważną regulacją prawną, która umożliwiła szerokiemu gronu osób pracujących na statkach eksploatowanych przez niektórych zagranicznych armatorów, po spełnieniu pewnych wymogów formalnych, uniknięcia zapłaty podatku w Polsce. Ulga abolicyjna w dalszym ciągu jest uregulowana tylko w polskich przepisach tj. ustawie o PIT, tak więc ewentualne zmiany przepisów w tym zakresie mogą zostać dość szybko przeprowadzone przez polskiego ustawodawcę.
Uwagi wymaga fakt, iż na dzień publikacji niniejszego artykułu brak jakichkolwiek projektów lub informacji o planowanych zmianach regulacji dotyczących ulgi abolicyjnej w roku podatkowym 2016. Niestety ulga abolicyjna w dalszym ciągu bywa różnie interpretowana przez niektóre organy podatkowe w Polsce.
Ulga abolicyjna w 2016 roku
Wszystko wskazuje na to, iż marynarze będący polskimi rezydentami podatkowymi, którzy uzyskają z zagranicy w roku podatkowym 2016 dochody z pracy najemnej na statkach eksploatowanych w komunikacji międzynarodowej przez zagraniczne przedsiębiorstwa, podlegające w Polsce rozliczeniu z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia, będą mieli w dalszym ciągu prawo do odliczenia od podatku dochodowego ww. ulgi abolicyjnej, czyli kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy podatkiem obliczonym z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia a podatkiem obliczonym według metody wyłączenia z progresją.
Po raz kolejny podkreślić należy, iż możliwość skorzystania z ulgi abolicyjnej nie została uzależniona w polskich przepisach od tego, czy ww. zagraniczne dochody osiągnięte przez marynarza zostaną faktycznie opodatkowane zagranicą tj. czy marynarz zapłaci podatek w państwie faktycznego zarządu armatora (wbrew pewnym błędnym interpretacjom i orzeczeniom). Nie ma też znaczenia, czy Polska zawarła czy też nie zawarła z danym państwem umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Najważniejsze jest to, aby dochody zagraniczne podlegały metodzie odliczenia proporcjonalnego, która ma również zastosowanie w przypadku, gdy z danym państwem Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Powyższe stanowisko poparte jest licznym pozytywnymi decyzjami Urzędów Skarbowych w całej Polsce, indywidualnymi interpretacjami prawa podatkowego oraz orzeczeniami sądów administracyjnych.
Podkreślenia wymaga fakt, iż ulgi abolicyjnej nie stosuje się jedynie w przypadku gdy dochody zostały uzyskane w państwach wymienionych w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodoweg0 od osób fizycznych (ostatnio zaktualizowano tę listę rozporządzeniem z dnia 23 kwietnia 2015 r.), tzw. raje podatkowe np. Hong Kong, Monaco lub gdy dochodzi do wyłącznego opodatkowania dochodów zagranicznych przez wzgląd na miejsce zamieszkania marynarza np. Kanada od 01.01.2014 roku, Holandia.
Niepokojące praktyki organów podatkowych w 2015 roku w odniesieniu do ulgi abolicyjnej i wybranych państw
Niestety w 2015 roku wiele urzędów skarbowych w Polsce zmieniło linie interpretacyjne w odniesieniu do państw, które nie zawarły z Polską żadnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania i nie należą do rajów podatkowych, a objęte są metodą odliczenia proporcjonalnego. Organy podatkowe m.in. w odniesieniu do Brazylii próbują bezzasadnie odmawiać polskim marynarzom prawa do ulgi abolicyjnej z uwagi na fakt, iż nie zapłacili oni podatku w państwie faktycznego zarządu przedsiębiorstwa eksploatującego statek. Praktyki te są niezgodne z przepisami prawa podatkowego w Polsce, które w żadnym zakresie nie uzależnia prawa do ulgi abolicyjnej od zapłaty podatku zagranicą. Co więcej te same urzędy skarbowe, które w 2014 akceptowały prawo do ulgi abolicyjnej w przypadku Brazylii w roku 2015 dodały bez podstawy prawnej dodatkową przesłankę warunkującą prawo do ulgi (zapłata podatku zagranicą) i zaczęły odmawiać prawa do ww. ulgi niektórym polskim marynarzom.
Powyższe wynika zapewne z braku wytycznych interpretacyjnych z Ministerstwa Finansów. Na tym etapie Kancelaria podejmuje działania zmierzające do usunięcia z obrotu prawnego tych negatywnych i niezgodnych z regulacjami ustawy o PIT decyzji, które kreują nierówność niektórych marynarzy wobec prawa, którym ulga abolicyjna przysługuje zgodnie z przepisami, ale jest im mimo wszystko odmawiana. Można tylko liczyć na to, iż sądy administracyjne w Polsce nie przychylą się do tej zmiany interpretacji przepisów dotyczących ulgi abolicyjnej, co byłoby brzemienne w skutki dla wszystkich marynarzy objętych ulgą abolicyjną (również tych, którzy pracują u armatorów z faktycznym zarządem w państwach, które zawarły z Polską umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania). Z uwagi na powyższe oraz zmiany w ordynacji podatkowej, które wejdą w życie od 01.01.2016 roku, pewnym dodatkowym zabezpieczeniem dla marynarza może okazać się uzyskanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.
Zaliczki na poczet PIT w 2016 roku
W przypadku zastosowania ulgi abolicyjnej w roku 2016, marynarz mający polską rezydencję podatkową w dalszym ciągu będzie miał obowiązek obliczania oraz wpłacania do Urzędu Skarbowego właściwego przez swoje miejsce zamieszkania (nie zameldowania) zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczany od wynagrodzenia uzyskanego przez podatnika w najniższej stawce (tj. 18% PIT), płatnych do 20 każdego kolejnego miesiąca po miesiącu, w którym marynarz otrzymał dochód lub powrócił do Polski po kontrakcie, chyba że podatnik skorzysta z możliwości złożenia wniosku o ograniczenie poboru zaliczek i uzyska w tym zakresie pozytywną decyzję ograniczającą pobór zaliczek w danym roku podatkowym do zera. Uwagi wymaga fakt, iż marynarze są zobligowani składać wnioski o ograniczenie poboru zaliczek co roku, jeśli w odniesieniu do ich dochodów znajdzie zastosowanie ulga abolicyjna i nie będą chcieli opłacać w Polsce zaliczek na poczet PIT (UWAGA: wszyscy marynarze, którzy złożyli wnioski w roku 2015 np. z uwagi na pracę u norweskiego lub singapurskiego armatora, jeśli dalej pracują w tym samym modelu, powinni złożyć ww. wnioski ponownie w roku 2016, aby zwolnić się od opłacania zaliczek w Polsce w roku 2016).
Wniosek o ograniczenie poboru zaliczek w 2016 roku
Przypominamy, iż wniosek o ograniczenie poboru zaliczek umożliwia polskim marynarzom na nieopłacanie zaliczek na poczet PIT, a jedynie zobowiązuje ich do prawidłowego rozliczenia zeznania podatkowego za dany rok podatkowy (UWAGA: marynarze, którzy uzyskali w roku podatkowym 2015 pozytywne decyzje ograniczające pobór zaliczek na poczet PIT w Polsce powinni rozliczyć się w Polsce do 30 kwietnia 2016 roku za rok 2015 , aby móc skorzystać z prawa do ulgi abolicyjnej).
Uwagi wymaga fakt, iż w roku 2015 niektóre Urzędy Skarbowe (np. I US w Gdyni, II US w Szczecinie, III US w Gdańsku) zaczęły żądać od polskich marynarzy wielu dodatkowych dokumentów do składanych wniosków o ograniczenie poboru zaliczek, które w wielu przypadkach były niemożliwe do pozyskania przez marynarzy. Z tego względu bezzasadnie wydano wiele odmownych decyzji w zakresie ograniczenia poboru zaliczek, pomimo, iż w roku 2014 te same urzędy skarbowe wydawały pozytywne decyzje w oparciu o dużo mniejszą ilość dokumentów przedkładanych przez podatnika. Na marginesie należy podkreślić, iż żadne przepisy dotyczące ww. wniosku nie uległy w międzyczasie zmianie, a te dodatkowe wymogi zostały postawione przed podatnikami z uwagi na zmianę linii interpretacyjnej przez niektórych naczelników urzędów skarbowych. W niektórych przypadkach postępowania w zakresie ograniczenia poboru zaliczek przybrały skrajnie formalny kształt pomimo, iż w przypadku postępowania o ograniczenie poboru zaliczek należy uprawdopodobnić pewne przesłanki, a nie je udowodnić. Na tym etapie ww. odmowne decyzje są przedmiotem postępowań odwoławczych.
Polski marynarz, który będzie przebywał na lądzie na początku roku podatkowego 2016 i uzyska dochody od np. singapurskiego lub norweskiego armatora będzie musiał złożyć omawiany wniosek do 20-stego miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochody te zostały uzyskane.
W sytuacji, gdy marynarz będzie przebywał zagranicą i uzyska dochody od armatora z państwa objętego ulgą abolicyjną od początku roku 2016, wniosek ten powinien złożyć do 20-stego miesiąca następującego po miesiącu, w którym wrócił do Polski. W przypadku, gdy marynarz nie zdążył złożyć ww. wniosku o ograniczenie poboru zaliczek ma możliwość go złożyć wnioskując o późniejsze okresy i opłacić zaliczkę na poczet PIT za miesiąc, który nie został objęty wnioskiem o ograniczenie poboru zaliczek.
Należy pamiętać, iż od daty złożenia ww. wniosku zawiesza się obowiązek opłacania zaliczek na poczet PIT, do czasu rozpatrzenia sprawy przez US i uzyskania prawomocnej decyzji w tym zakresie.
Podsumowanie
Wszystko wskazuje na to, że w roku podatkowym 2016 ulga abolicyjna zostanie zachowana w dotychczasowym kształcie, tak więc znajdzie ponownie zastosowanie w odniesieniu do polskich marynarzy zatrudnionych u armatorów z faktycznymi zarządami m.in. w: Singapurze (od 01.01.2015), Guernsey, Jersey, Norwegii (z wyjątkiem pracy na szelfie norweskim lub pod banderą NOR), Australii, Indii, Arabii Saudyjskiej itp.
Niestety polscy marynarze pracujący u armatorów z faktycznymi zarządami w Brazylii, Katarze, Nigerii lub innych państwach, które nie są na liście rajów podatkowych, ale nie zawarły z Polską żadnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (stan bezumowny), muszą liczyć się z pewnymi komplikacjami w uzyskaniu ulgi abolicyjnej w roku 2016 z uwagi na zmianę linii interpretacyjnej przez niektóre polskie organy podatkowe. Organy te odmawiają w niektórych przypadkach przyznania podatnikowi ulgi abolicyjnej w odniesieniu do ww. państw warunkując to prawo od zapłaty przez podatnika podatku zagranicą.
Z uwagi na powyższe i zmiany w ordynacji podatkowej, które wejdą w życie od 01.01.2016 roku (rozstrzyganie wątpliwości interpretacyjnych na korzyść podatnika), dodatkowym zabezpieczeniem dla każdego marynarza korzystającego z prawa do ulgi abolicyjnej może okazać się uzyskanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Wniosek w tym zakresie musi być oczywiście odpowiednio przygotowany i umotywowany oraz wniesiony z uwzględnieniem ostatnich zmian w przepisach dotyczących zasad wydawania ww. interpretacji.
http://www.kancelaria-gdynia.eu
www.facebook.com/Legal.Marine.Mateusz.Romowicz
Autor jest radcą prawnym w Kancelarii Radcy Prawnego Legal Consulting - Mateusz Romowicz.
USD
EUR
CHF
GBP
PortalMorski.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.