4 lutego br. w Gdańsku zmarł Zenon Mirota - artysta fotografik i zakładowy fotograf Stoczni Gdańskiej. Miał 89 lat. Jego zdjęcia stanowią największą kolekcję autorską w zbiorach Europejskiego Centrum Solidarności. Liczy ok. 14 tysięcy fotografii obejmujących okres od połowy lat 50. XX wieku aż do początku XXI wieku.
Zenon Mirota urodził się 22 lutego 1935 roku w Kamionce (pow. Starogard Gdański). W 1953, po ukończeniu VIII Liceum Ogólnokształcącego, zatrudniony został w Laboratorium Badania Jakości Stoczni Gdańskiej. Za pomocą fotografii i badań rentgenowskich sprawdzał jakość spoin, oceniał też, czy silnikach i łożyskach nie pojawiają się wgniecenia i rysy. Wykonywał kopie dokumentacji technicznej na foliach oraz odbitkach.
Od 1962 roku do przejścia na emeryturę w 1990 roku był kierownikiem Pracowni Fotograficzno-Filmowej przy Pracowni Metalograficznej Stoczni Gdańskiej.
Przygotowywał materiały informacyjne o jednostkach pływających, dokumentował prace w procesie budowy statku od położenia stępki poprzez montaż kadłuba, wodowanie, wyposażenie, po podniesienie bandery, także w trakcie prób morskich. Jako jedyny spośród zespołu posiadał zgodę na fotografowanie Stoczni Gdańskiej z góry, tj. z dźwigów lub samolotu. Był kronikarzem licznych wizyt oficjalnych mających miejsce na terenie zakładu, wykonywał np. zdjęcia podczas wizyty premiera Kuby Fidela Castro w czerwcu 1972. Wykonywał portrety dyrektorów zakładu, portretował także budowniczych statków, obrazując trud wykonywanych obowiązków. Efektem tego była wystawa zdjęć na wydziale K2 pod koniec lat 70., znakomicie przyjęta przez załogę. Jego prace dekorowały także wnętrza statków (kajuty, korytarze, mesy).
Do jego obowiązków należało także dokumentowanie wypadków przy pracy. Wykonywał zdjęcia m.in. pożaru na statku m/s 13 grudnia 1961 roku. Fotografie przekazano do kancelarii tajnej, zaginęły w trakcie likwidacji Stoczni Gdańskiej. Po ogłoszeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku zarekwirowano jego zdjęcia wykonane prywatnym sprzętem w Grudniu ’70 oraz w Sierpniu ’80.
Zenon Mirota chętnie korzystał z technik specjalnych i fotomontażu. Stosował w swoich pracach efekt lustrzanego odbicia; negatywy poddając grafizacji. Jego zdjęcia często utrzymane były w kolorystyce czarno-białej. Uczestnik ok. 240 wystaw w kraju i za granicą, w tym 32 wystaw indywidualnych. Wchodził w skład jury wielu konkursów fotograficznych.
„Latający statek”, Zenon Mirota, przełom lat 70. i 80. XX w.
W 2015 w Europejskim Centrum Solidarności zaprezentował wystawę „Stocznia według Miroty”, gdzie prace o industrialnym charakterze zestawiono z obrazami drzew. W tym samym roku, dzięki wsparciu Remontowa Holding SA, ukazał się jego album "Stocznia Gdańska. Powstanie, rozwój, upadek" z ok. 1000 fotografiami, będący historycznym zapisem obrazu zakładu.
Był członkiem Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Poległych Stoczniowców 1970, stworzył kolekcję zdjęć dotyczących powstania pomnika, a także jego odsłonięcia 16 grudnia 1980 roku.
Album „Stocznia Gdańska. Powstanie, rozwój, upadek” z ok. 1000 fotografiami, będący historycznym zapisem obrazu zakładu
Od 2018 współpracował ze Stowarzyszeniem Strażników Pamięci Stoczni Gdańskiej. Jego prace znajdują się w Archiwum ECS. Na ok. 14 000 fotografii odnaleźć można tematy najbardziej interesujące autora: proces budowy statków, architekturę oraz urządzenia, pracę i portrety stoczniowców, obraz życia codziennego w Stoczni. Jego fotografie umieszczane są także w licznych publikacjach związanych z tematyką przemysłową i marynistyczną.
Uhonorowany Medalem 40-lecia PRL, Medalem 1000-lecia Miasta Gdańska (1997). Laureat Nagrody Ministra Kultury i Sztuki.
LEW, Gedanopedia.pl
USD
EUR
CHF
GBP