„STOCZNIA. Człowiek. Przemysł. Miasto” to wystawa czasowa opowiadająca historię 150 lat tradycji przemysłu okrętowego w Gdańsku, największa jaką zespół Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku przygotował od czasu ekspozycji o rewolucji Solidarności. W jej uroczystym otwarciu, w piątek, 15 lipca uczestniczyli parlamentarzyści, przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, ludzie kultury, dawni, a także wciąż czynni zawodowo stoczniowcy.
Wystawa opowiada o ludziach, ich doświadczeniu, o tym ile solidarności i współpracy było potrzebne, aby wybudować statek. To wielki ukłon i szacunek dla wszystkich tych, którzy dawniej pracowali w zakładach stoczniowych. Chcemy, abyście Państwo poznali bardzo bogatą, uniwersalną historię tego miejsca i niezwykłą symbiozę miasta i stoczni. Nie ma w Europie średniowiecznego miasta, w którego centrum historycznym jest tak duży, znaczący zakład pracy, tak duża przestrzeń przemysłu – mówił Basil Kerski, dyrektor ECS.
Wystawa jest hołdem dla tysięcy ludzi stoczni. W całej powojennej historii stocznie w Gdańsku dały pracę kilkuset tysiącom osób. Były najważniejszymi zakładami pracy w regionie i otwierały możliwości awansu społecznego, rozwoju zawodowego i lepszego życia. Do tej pory w Gdańsku cały czas działa Gdańska Stocznia Remontowa, jedna z największych stoczni w Europie, zatrudniająca obecnie niemal dwa tysiące pracowników, podczas gdy cały Holding Remontowa daje pracę ośmiu tysiącom ludzi.
Opowiadamy także o tych, którzy dzisiaj na tym terenie współtworzą nową rzeczywistość, to między innymi historia niezwykłego rozwoju i sukcesu Gdańskiej Stoczni Remontowej, w tym roku obchodzącej swoje 70-lecie, z którą związane są losy rodziny Henryka i Piotra Soyki – dodał dyrektor ECS.
Nie infrastruktura jest tutaj w kręgu naszych zainteresowań, ale ludzie, którzy podnosili jakość produkcyjną tego miejsca, budowali swoje ścieżki kariery zawodowej, zakładali tutaj rodziny – mówił Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego. – Ta wystawa dotyczy ponad 150 lat funkcjonowania stoczni na tym terenie, które budowały miasto i wpisały się w infrastrukturę miejską, tkankę społeczną i kulturową, które są częścią naszego dziedzictwa.
Nie da się przecenić wkładu i wzajemnego oddziaływania stoczni na miasto i miasta na stocznię – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Dzisiaj, kiedy patrzymy na Gdańską Stocznię Remontową, ale także na wszystko to, co dzieje się dzisiaj na terenach zarówno aktywnej produkcji stoczniowej, jak i na terenach wokół Europejskiego Centrum Solidarności, musimy powiedzieć, że stocznia żyje. Wierzę, że ta wystawa pokaże nam także konteksty stoczniowe, o których być może nie myśleliśmy.
„STOCZNIA. Człowiek. Przemysł. Miasto” jest przedmiotem badań Europejskiego Centrum Solidarności od chwili powołania instytucji w 2007 roku. Wystawa jest efektem wieloletnich dociekań i gromadzenia zbiorów. To 240 obiektów prezentowanych ze zbiorów 50 instytucji, m.in.: narzędzia pracy i ubrania stoczniowców, plakaty, dyplomy zakładowe, legitymacje czy model statku, a także sztuka, która ilustruje temat. Wszystko wzbogacone zdjęciami, filmami i multimediami, które mają przemówić także do zwiedzających, nieobeznanych z tym przemysłem.
Tak, jak potrzebna jest sieć kooperacji, żeby zbudować statek, tak my również przy tworzeniu wystawy weszliśmy w kooperację z 50 instytucjami i osobami prywatnymi. Była to także dla nas okazja, aby pochwalić się materiałami, które były przez lata gromadzone w magazynie ECS – mówiła Magdalena Staręga, kuratorka i koordynatorka merytoryczna wystawy. – Dla nas szczególną wartość mają te obiekty, które zostały nam przekazane albo użyczone przez dawnych pracowników Stoczni Gdańskiej. Mamy ten przywilej, że od wielu lat jesteśmy miejscem spotkań tego środowiska, które jest źródłem bezcennej wiedzy.
Wystawa „Stocznia” powstała m.in. dzięki finansowemu wsparciu rodziny Henryka i Piotra Soyki. Henryk Soyka był dyrektorem ds. technicznych i głównym inżynierem Stoczni Gdańskiej. To on składał podpis na dokumencie powołującym do życia bazę remontową Ostrów, która dała początek Gdańskiej Stoczni Remontowej. Jego syn, Piotr z Gdańską Stocznią Remontową związany był od lat 70-tych. Przez 20 lat zarządzał nią jako dyrektor naczelny, a później prezes zarządu. „Stocznia to ludzie” głosiła dewiza jego życia. Sylwetki Henryka i Piotra Soyków, oraz historię Gdańskiej Stoczni Remontowej, jak również działalność Holdingu Remontowa, przybliża jedna z ekspozycji nowo otwartej wystawy.
Powiedziano wiele słów na temat tej wystawy, która łączy wiele różnych wątków. Każdy może mówić o swoim, dla siebie najważniejszym. Ta wystawa jest dla mnie ważna ze względu na osobę mojego ojca, który tworzył część historii stoczni, tej bardziej współczesnej. Bardzo się cieszę, że część ekspozycji może opowiadać o jego pracy i o tym, co stworzył – mówiła Joanna Łepek, córka śp. Piotra Soyki.
Uroczystego otwarcia wystawy dokonali: prezydent Aleksandra Dulkiewicz, marszałek Mieczysław Struk, Zarząd Stowarzyszenia Strażników Pamięci Stoczni Gdańskiej: Zbigniew Szczypiński, Maciej Multaniak i Andrzej Nawrocki oraz zespół kuratorski: Agnieszka Bacławska-Kornacka, Basil Kerski, dr Konrad Knoch, Monika Krzencessa-Ropiak, dr Magdalena Staręga.
Poniżej relacja filmowa PortalMorski.pl z uroczystości otwarcia wystawy.
Wystawę czasową „STOCZNIA. Człowiek. Przemysł. Ludzie” można zwiedzać do końca września 2023 roku codziennie w godzinach otwarcia wystawy stałej ECS.
Agnieszka Latarska
Fot.: Sławomir Lewandowski / PORTALMORSKI.PL
USD
EUR
CHF
GBP