Roman Watras - pożegnanie kapitana

W wieku 89 lat odszedł jeden z pionierów powojennej żeglugi i szkolnictwa morskiego - kapitan . Absolwent Szkoły Jungów PCWM i, przeniesionego do Szczecina, Wydziału Nawigacyjnego Państwowej Szkoły Morskiej. Wykładowca Państwowej Szkoły Rybołówstwa Morskiego i Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni. Współorganizował ośrodek manewrowania dużymi statkami w Iławie. Pływał i dowodził statkami PLO, PŻM i obcych armatorów. Aktywnie działał na rzecz upamiętniania historii i tradycji polskiego szkolnictwa morskiego. 

Roman Watras urodził się 25 września 1929 w Brześciu n. Bugiem. Ojciec, zmobilizowany w 1939, zginął na froncie podczas kampanii wrześniowej. Okupację przeżył z matką w Brześciu, skąd po wojnie, w ramach repatriacji trafili do Polski.

W 1947 został przyjęty do Szkoły Jungów Państwowego Centrum Wychowania Morskiego i odbył praktykę morską na Darze Pomorza. W 1949 rozpoczął naukę na, przeniesionym do Szczecina, Wydziale Nawigacyjnym Państwowej Szkoły Morskiej, który ukończył dwa lata później. Po dyplomie rozpoczął pracę w Polskich Liniach Oceanicznych jako st. marynarz na Tobruk - weteranie wojennych konwojów.

W latach 1952-1954 powołany do zasadniczej służby wojskowej, którą odbył w Brygadzie Przeciwdesantowej w Kołobrzegu. W 1955 wrócił na morze, awansowany na III oficera na Generał Bem. W następnym roku oddelegowany został do Stoczni Gdańskiej na budowany dla PLO prototypowy "dziesięciotysięcznik" Marceli Nowotko, którym wypłynął w pierwszy eksploatacyjny rejs, otwierający regularną że­glugę do portów Japonii. Kolejne statki, porty, kolejne dyplomy i awanse - 21 kwietnia 1965 Roman Watras zdobywa dyplom kapitana żeglugi wielkiej. Wkrótce odchodzi z PLO i w 1966  podjął pracę w szkolnictwie morskim. Początkowo jako kapitan szkolnego żaglowca Janek Krasicki i wykładowca nawigacji oraz wiedzy okrętowej, następnie kierownik Wydziału Nawigacyjno-Połowowego Pań­stwowej Szkoły Rybołówstwa Morskiego w Gdyni. W 1968 prowadził przygotowania programowe i organizacyjne zmierzające do włączenia Wydziału w skład Wydziału Nawiga­cyjnego Państwowej Szkoły Morskiej.

Równolegle rozpoczął studia magisterskie (1968-1973) na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Gdańskiego i przyjął etat wykładowcy nawigacji i wiedzy okrętowej w PSM/ WSM, później stanowisko wykładowcy w Zespole Nautyki na Wydziale Nawigacyjnym WSM. Po przekształceniu w Instytut Eksploatacji Statków Wydziału Nawigacyjnego WSM zajmował się teorią manewrowania dużymi statkami i eksploatacją zbiornikowców. Uczestniczył także w pracach nad organizacją ośrodka szkoleniowego manewrowania dużymi statkami w Iławie. Pływał także u obcych armatorów oraz w „Chipolbroku" - w sumie na 40 statkach, jako kapitan na 23.

Po przejściu na emeryturę w 1990, wrócił jeszcze na morze by ostatecznie w 1995 zejść na ląd. W dalszym ciągu aktywny - był ławnikiem w Izbie i Odwoławczej Izbie Mor­skiej w Gdyni. Zainicjował ideę ufundowanie pomnika wiceadmi­rała Kazimierza Porębskiego, który w 1993 uroczyście odsłonięto przed Wydziałem Nawigacyjnym WSM. Wiele energii i inicjatywy wykazywał w dziele upowszechnienia dziejów pierwszych powojennych roczników absolwentów i wychowanków kursów pracy morskiej i Szkoły Jungów oraz kadry PCWM. Gromadził wspomnienia i dokumenty, pod kierunkiem Kapitana ukazała się książka poświęcona PCWM, współorganizował  Zjazd Wychowanków PCWM w 2004. Opracowywał materiały biograficzne absolwentów Państwowej Szkoły Morskiej, działał w Stowarzyszeniu Kapitanów Żeglugi Wielkiej.

Odszedł zasłużony marynarz, człowiek, który pozostawił trwały ślad w historii polskiego szkolnictwa morskiego i w pamięci ludzi, którzy Go znali. Skromny, pogodny, zawsze uśmiechnięty - kapitan żeglugi wielkiej Roman Watras.   

Msza święta odprawiona zostanie w kościele pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy i Św. Piotra Rybaka przy ul. Portowej w Gdyni - 27 lutego o godz. 12.00. Pogrzeb tego samego dnia na Cmentarzu Witomińskim.

rel (Akademia Morska w Gdyni)

Fot.: Cezary Spigarski