Zbadają dno Bałtyku pod kątem obecności materiałów niebezpiecznych

W tym tygodniu Urząd Morski w Gdyni podpisał cztery umowy na realizację zadania pn. „Rozpoznanie i ewentualna neutralizacja materiałów niebezpiecznych zalegających na dnie Morza Bałtyckiego w wybranych lokalizacjach”. Podczas prac, zbadany zostanie obszar dna Bałtyku o łącznej powierzchni ponad 900 km kw.

Całkowita wartość przedsięwzięcia to prawie 150 mln zł, w tym około 28 mln zł ze środków budżetu państwa. Jest ono realizowane w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności, Komponent B3.2.1 - „Inwestycje w neutralizację zagrożeń oraz odnowę wielkoobszarowych terenów zdegradowanych i Morza Bałtyckiego”. Umowa o dofinansowanie przedsięwzięcia z Centrum Unijnych Projektów Transportowych została podpisana  10 marca br.

W ramach podpisanych umów, pod kątem obecności materiałów niebezpiecznych, zbadane zostaną cztery newralgiczne lokalizacje w rejonie:

• wrak statku Franken
• pozostałości wraku statku Stuttgart
• „Głębi Gdańskiej”
• „Rynny Słupskiej”

Inwestycja, której zakończenie planowane jest w drugim kwartale 2026 roku, obejmuje między innymi wielkoobszarowe, hydrograficzne rozpoznanie wskazanych rejonów dna pod kątem zalegania materiałów niebezpiecznych, a także prace badawcze, polegające na poborze próbek gruntu i wody do badań chemicznych oraz określenia substancji, zanieczyszczających dno.

Efektem prac, wykonanych w ramach tego przedsięwzięcia, będzie szczegółowy raport o stanie środowiska morskiego oraz „Plan neutralizacji zagrożeń”, jako analityczny dokument, opisujący całość zagadnienia wraz z wytycznymi postępowania z danym zagrożeniem w przyszłości.

Celem przeprowadzenia prac badawczych  jest przede wszystkim:

• przedstawienie w sposób metodyczny i zorganizowany zestawu danych i informacji o problemie;
• ocena istniejącego ryzyka środowiskowego (rodzaj, wielkość, obszar, zidentyfikowanie obszarów i miejsc zagrożenia BŚT – bojowych środków trujących);
• opracowanie historycznych informacji, dotyczących miejsc zalegania BŚT (bojowych środków trujących) i PWiN (przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych) wraz z wykazem możliwych obiektów (amunicji, bomb itd.), których ryzyko napotkania w tym rejonie jest realne;
• wskazanie metody neutralizacji potencjalnych zagrożeń (lub dalszego postępowania ze zidentyfikowanymi zagrożeniami);
• opracowanie metodologii ewentualnego wdrożenia planu neutralizacji zidentyfikowanych zagrożeń dla wskazanych, priorytetowych miejsc zalegania materiałów niebezpiecznych.

Działania pomiarowe oraz badawcze, dotyczące rozpoznania i ewentualnej neutralizacji materiałów niebezpiecznych, zalegających na dnie Morza Bałtyckiego w lokalizacjach: Rynna Słupska, Głębia Gdańska oraz wrak statku Franken realizować będzie Konsorcjum w składzie: Uniwersytet Morski w Gdyni (Lider), Akademia Marynarki Wojennej oraz firma Mewo S.A

W imieniu Konsorcjum umowę podpisał Rektor Uniwersytetu Morskiego w Gdyni prof. dr hab. inż. Adam Weintrit, kapitan żeglugi wielkiej oraz kwestor Eugeniusz Paweł Orzeszek. W podpisaniu umowy z ramienia Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni udział wziął Rektor-Komendant kontradmirał prof. dr hab. Tomasz Szubrycht, a firmę Mewo S.A. reprezentował Prezes Zarządu Paweł Gajewski.

Pozostałości wraku statku Stuttgart zbada natomiast Grupa GeoFusion Sp. z o. o., w której imieniu umowę podpisał Łukasz Porzuczek, prezes zarządu. Pod czterema umowami ze strony Urzędu Morskiego w Gdyni, podpisy złożyła dyrektor Anna Stelmaszyk-Świerczyńska oraz Katarzyna Brzózka, główna księgowa.